§ 14.7 Құрылыс алаңындағы жер бетін нивелирлеу

210
құрғату жəне суару жүйелерін жобалауда; қазу жұмыстарының 
көлемін жедел есептеуде; территорияларды жер ұйықтау (бла-
гоустройства) жəне басқа да инженерлік жұмыстардың тапсыр-
маларын орындауда қолданады. Дала жұмыстарына жер бетінде 
нүктелер торын құру, олардың пландық жəне биіктік шамаларын 
анықтау жатады. Планның рельефі геометриялық нивелирлеу 
нəтижесі арқылы анықталған биіктік шамалары арқылы гори-
зонтальдармен бейнеленеді. План ішіне кіретін құрылымдарды 
түсіру биіктік анықтаумен қоса жүргізіледі.
Жер жағдайына жəне 
жо 
балық шарттарға байла-
нысты, ниве лирлеуді төмен-
дегі əдістердің бірімен ат-
қарады: 
шаршы
немесе 
төртбұрыш
əдісі; тұйық-
талған теодолиттік түсіріс 
жүрістері ішінде құрылған 
белдемелер арқылы; бұрын-
нан құрылыс са лынған жер-
дің алдын ала түсірілген 
планы арқылы атқарады. 
Ин 
женерлік жоба үшін, ең 
ыңғайлысы шаршылар арқылы нивелирлеу нəтижесінде жасалған 
план, бұл əдіспен жұмысты жүргізу ретін төменде қарастырамыз.
Түсірілмекші участок 
АВСD
бір-біріне перпендикуляр 
MN
жəне 
PQ 
осьтермен төрт тең бөлікке бөлінеді (113-сурет). Ортада-
ғы 
О
нүктесінен осьтер бойымен бірдей ұзындықты кесінді лер-
ді салып, шаршыға бөлуге кіріседі. Əрі қарай ол шаршылар ды 
кіші өлшемді шаршыларға бөледі де, үлкен шаршыларды ұсақ 
шаршылармен толтырады. Негізгі шаршылардың төбелерін 
уақытша реперлермен, ал толтырушы шаршылардың төбелерін 
ағаш қазықшалармен бекітеді.
Негізгі шаршыларды тік бұрыш жасап, теодолитпен қада-
лайды, ал сызықтарды ұзындықтары 100-200 
м
таспамен немесе 
өлшегіш сыммен (арнаулы өлшегіш сым – темір) өлшейді. 1:500 
масштабты түсіріс үшін, негізгі шаршы қабырғаларын 100 немесе 
200 
м
, ал толтырушы шаршылардың қабырғасын 10 немесе 20 
м
етіп алады; 1:1000 – 1:2000 масштабты түсіріс үшін негізгі шаршы 

жүктеу/скачать 2,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: