162-сурет. Тесікті дақ
Ағаштың жапырағы, жемісі, өркені, бұтағы, өсу жəне гүл бүр- шіктері залалданады.
Жапырақ бетінде алғаш қызғылт дақтар түзіліп, кейін сары- қоңыр түске айналып ортасы ақшыл, шеті қызыл-қоңыр жиекпен шектеледі. Дақтардың көлемі мен пішіні əртүрлі болады. Дақ кейін үгітіліп, түсіп, жапырақ тесіледі, сондықтан бұл ауруды «тесікті дақ» деп атайды. Кесел қатты дамығанда жапырақтар түгел түседі.
Өркенде бүршік негізінен бастап алғаш нүктедей, кейін көлемі 2-5 мм дейін ұлғаятын дөңгелек сары-қызыл немесе күлгін-қызыл жиекті, ортасы ашық түсті дақтар пайда болады. Ұлғая келе дақтар ұзарып, жарылып, ойық жара түзіледі де, одан қою, дəмі тəтті шы- рыш бөлінеді. Жара айналасындағы ұлпалар көбейіп дөңестеніп, оның бетінде саңырауқұлақтың конидиялы спора тасушылары қо- ңыр өңез түрінде байқалады.
Жеміс бетінде майда, қызғылт немесе қоңыр дақтар пайда бо- лады да, олар ұлғайып залалданған ұлпа астынан жаңалары түзі- ліп, сəл дөңестеу қабыршақ құрады. Қабыршақ түсіп, орны ойылып қалады. Шие жəне қызыл шие жемістерінің залалданған бөлігінде ұлпа өспей кеуіп, сүйегі көрінеді.
Гүл бүршігі ашылғанға дейін инфекция тостаған жапырақша- ларда жинақталып, гүлдеуден кейін аталығы мен аналығы залал- данып, түйіндер түзілмей түсіп қалады.
Залалданған бүршіктер қурап жойылады. Ауру бүршіктерден бөлінген шырыш кеуіп, жылтырап, түсі қараяды. Саңырауқұлақтың жіпшумағы мен конидиялары бүршік қабыршақтарының арасында, əсіресе негізінде сақталады.
Достарыңызбен бөлісу: |