Оқулық. Алматы, 518 бет


Тілме Шошқаның тілмесі ( Erysipelas suum



Pdf көрінісі
бет297/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

12.3. Тілме
Шошқаның тілмесі (
Erysipelas suum,
 
рожа свиней) - жіті өткенде өлі 
тиіп, терінің қабынып қызаруымен, ал созылмалы түрінде жүрек пен 
буындардың қабынуымен ерекшеленетін жүқпалы ауру.
Тарихи деректер. 
Ауру қоздырушысын алғаш анықтап, ажыратып жаз- 
ған Р. Кох (1878), Леффлер (1881), Л. Пастер жэне Л. Тюлье (1882). Микроб- 
ты қоян организмінен өткізіп, тірі вакцина даярлаған Л. Пастер (1883), ал тіл- 
меге қарсы қан сарысуын ұсынғандар Лоренц пен Лепланш (1885). Кейіннен 
Д.Ф. Конев (1899) өзінің атымен аталған вакцинаны, ал Виноградник ВР-2 
вакциналық штаммды ұсынады.
Қоздырушысы 
-
Erysipelothrix insidiosa - Lactobacillacea
 
тұқымдасты- 
ғы, 
Eyrisipelothrix
 
туыстастығына жатады. Ұзындығы 0,5-1,5 мкм, көлденеңі - 
0,2-0,3 мкм, қозғалмайтын, спора жэне кагісула түзбейтін, грамоң, поли- 
морфты қысқа таяқша. 
Е. insidiosa
 
сыртқы ортаның кез-келген нысандарында 
кездесетін (убиквитарлы) жэне соған байланысты морфо-логиялық, уытты- 
лық, антигендік жэне иммуногендік қасиеттері өзгеріп отыратын микроб. 
Тығыз қоректік ортада S-, R-, О- шоғырларын түзеді. Қоздырушының атиген- 
дігі бойынша 3 түрін - A, В, N ажыратады. Ауру қоздырушылық қасиеті не- 
гізінен А, сирегірек В, ал өте сирек N түріне тэн. Соңғысы сау жануарларда 
кезігеді. В түрінің иммуногендік қасиеті жоғары болады да, көбінесе вакцина 
дайындауға пайдаланады. Лабораториялық жануарлардан ақ тышқан мен 
көгершін ауырады.
Төзімділігі. 
Ауру қоздырушысы спора түзбегенімен де сыртқы орта 
жағдайында төзімді келеді. Ауызы балқытылып бекітілген сұйық қоректік ор- 
тада 17-35 жыл, шіріген өлекседе бірнеше ай, өзен суында 73 тэулік, несепте -
203 тэулік, нәжісте 94 тэулік, топырақ тұнбасында 108 тэулік сақталады. 
Жоғарғы температураға төзімсіз 50°С қыздырғанда 15 минутта, ал 70°С-та 5 
минутта күшін жояды. Алайда етті уақтамай қайнатқанда тек қана 2,5 сағат-
379


тан кейін өледі. Етті қуыру, бұқтыру ондағы тілме бактерияларын зарарсыз- 
дандырмайды, ал ысталған шошқа етінде бұл микроб 90 тәуліктен кейін, тұз- 
далған шошқа етінде 170 күнге дейін күшін жоймайды. Тілме бактериясы 
антибиотиктерге, ультра күлгін сэулеге жэне күйдіргіш натрий, формалъде- 
гид, хлорлы эк сияқты кең қолданылатын дизенфектанттардың кэдіелгі ерітін- 
ділеріне сезімтал келеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   293   294   295   296   297   298   299   300   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет