Тортіншіден,
індетке қарсы шаралар
адамдарды малдан жұгатын ау-
рулардан сақтандыруга
бағытталады. Жануарлардың жүқпалы ауруларының
адамға жұғу қауіптілігін
инфещияның зоонотикалъщ потенциалы
деп атайды.
Сондықтан жануарлардың жұқпалы ауруларымен күрес шаралары медици-
налық мекемелермен' ынтымақтастықта жүргізілуі керек. Адам мен малға
ортақ жұқпалы ауруларға қарсы шараларды жоспарлау, оларды жүзеге
асыру
санитариялық-эпидемиологиялық қызмет жүйесімен келісіліп атқарылады.
6.2 Үйымдастыру шаруашылық шаралары
Індетке қарсы шаралар кешенінде ұйымдастыру-шаруашылық мэселелері
маңызды орын алады. Өйтқені, малды дүрыс бағып-күткенде, оның жайылым
өрісін, азықтандыру мен су ішуін, қора-жайын тиісті талаптарға сай жолға
қойғаяда ғана аурудың шығуына жэне таралуына жол бермеуге болады.
Малды өз төлінен өсіру, мал басын толықтыру ветеринариялық талаптарға
сай жүргізілуі керек. Аталған шаралар - мал шаруашылығын дұрыс жур-
гізудің міндетті шарттары болып табылады.
Ветеринариялық-санитариялық шаралар, мысалы,
қораны мал қиынан
тазарту,.мал шаруашылығының қалдықтарын зарарсыздандыру жэне арнайы
шаралар - малды ауруға тексеру мен иммундеу, барлығы да ұйымдық-шаруа-
шылық мэселелерімең тығыз байланысты. Ауру малды бөліп алып, оқшаулау,
күту, ол үшін еңбекақы төлеу, карантин мен шектеу шараларын орындау, мал
өнімдерін
зарарсыздандыру, т.б. аурудың шығуынан туындайтын мэселелер
де шаруашылық жэне ұйымдастыру тұрғысынан шешімін табуы керек.
Жұқпалы ауруға шалдыққан малды күту үшін 18 жасқа толмаған жас-
өспірімдер, екі қабат жэне емшекте баласы бар әйелдер жіберілмейді. Ауру
малды бағып-күткендегі еңбекақы да тиісінше жоғары болады. ¥йымдық-
шаруашылық мәселелеріне мал бағатын адамдарды арнаулы жұмыс киімімен
жабдықтау, жеке басының гигиеналық талаптарын өтеу, т.б. еңбекті қорғау
шаралары жатады.
Ұйымдық шаралардың тағы бір міндетті бөлігі
ветеринариялъщ білімді
насихаттау.
Түрғындарға,
малшыларға, мал иелері мен шаруашылық басшы-
ларына олардың жауапкершіліктеріне сай мал аурулары жэне олармен күресу
жолдары туралы түсіндіріп отыру қажет. Бүл жүмысты ветеринария орган-
дары жүйелі түрде көпшілік ақпарат құралдарын пайдаланып, әңгіме, дәрістер
өткізу арқылы жүргізеді.
Мал шаруашылығындағы ұйымдастыру және оның экономикалық тетік-
тері арнаулы пәндерде (ауыл шаруашылығының экономикасы, ауыл шаруа-
шылығын үйымдастыру) қарастырылады. Ал ветеринария
ісін ұйымдастыру
жеке пэн ретінде оқытылады.
66
Жұқпалы аурулардың алдын алудың басты негізі - малды дұрыс бағып-
күтумен қатар қора-жайларда, жайылымдарда, азықтандырған жэне суарған
сэтгерде санитариялық-зоогигиеналык рсттілікті бұлжытиай орындау болып
табылады. Жақсы қоңдылық малдың ауруға жалпы төзімділігің қамтамасыз
ететін болса, жекелеген ауруларға бейімділігін тежеу үшін
арнайы телімді
биологиялық дэрмектер қолданылады. Дауалау шаралары жануарлардың
ауруға төзімділігін арттырумен қатар, олардың ауру қоздырушыларымең жа-
насуына жол бермеу жолдарын да қамтиды. Бұндай шаралардың қатарына
шекараны, мал өсіретін шаруашылықтар мен фермаларды жүқпалы аурудан
қорғау, яғни індетке қарсы қорғаныс жатады.
Достарыңызбен бөлісу: