Воллейбол және теннис доптарымен орындаталын жат-

240
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
Жоғарыда  аталған  жаттығуларды  алмастырып  отыруға  бо
-
лады. Үзілісте міндетті түрде демалу керек. Кешенді жаттығу
-
ларды 30-40 минут ішінде орындау ұсынылады. Себебі дәл осы 
уақыт аралығында максималды тиімділікке жетуге болады. 
ТҚА  БҰЗЫЛЫМДАРЫ  ЖАҒДАЙЫНДА  ДЕНСАУЛЫҚТЫ 
ҚАЛЫПҚА КЕЛТІРУ ЖӘНЕ АЛДЫН АЛУ
Дұрыс мүсін келесі белгілермен сипатталады:
■
  бастың тік қалыбы, мойын-йық сызығының симметри
-
ялылығы;
■ 
 жауырын бұрыштарының бірдей деңгейі және олардың 
айырмашылықтары айтарлықтай болуы (қарапайым сы
-
зғыштың көмегімен анықтауға болады);
■
  бұлшықеттердің  астындағы  қатпарлардың  біркелкі 
көлемі;
■
  бөксе үшбұрыштары көлемінің бірдей болуы және сим
-
метриялылығы;
■
  қылқанды  өскіндердің  тіке  сызығы.  Бұл  сызық  айқын 
көріну үшін басты төмен қаратып қылқанды өскіндерді 
саусақпен басып көру керек. Бұдан терінің гиперемиясы 
пайда болып, сызық анығырақ көрінетін болады;
■
  омыртқалардың  (мойын  және  бел)  қалыпты  көлемі 
мүсіннің сипатын бере алады, мысалы: дұрыс мүсін, до
-
малақ арқа, тегіс арқа, бүкір мүсін. Дұрыс мүсін жағдай
-
ында омыртқа иілгішері біркелкі орналасады, ал дұрыс 
болмаса тым анық немесе жеткіліксіз көрінеді.
 Дұрыс мүсінді арнайы құралдарсыз қалай анықтауға бола
-
ды? Ол үшін қабырғаға жақын тұру керек. Егер мүсін дұрыс 
болса арқамен қабырғаға тұрған кезде, бастың бір бөлігі, шын
-
тақ,  жамбас  және  табан  қабырғаға  тиіп  тұрады,  бұл  дұрыс 
мүсін. Ал басқалары тиіп тұрып, жамбас тимесе – бұл дұрыс 
емес мүсін.
Мүсіннің бұзылуы тек әдемілікті құртпай, ішкі органдардың 
қызмет етуіне әсер етеді.
Көкірек  қуысы  қозғалысы  амплитудасының  азаюы  және 
диафрагмалар  тыныс  алу  органдарын  бұзады.  Адам  дұрыс 
мүсінді  қалыптастырам  деп  көкірек  қуысы  бұлшықеттеріне 
күш түсіреді және дұрыс тыныс алмайды. Жүрек-қантамырлар 

241
АРНАЙЫ 
БӨЛІМ
СТУДЕНТ
-
ТЕРІНІҢ  ДЕНЕ 
ТӘРБИЕСІ
жүйесінің  жұмысына  қолайлы  жағдай  нашарлайды.  Ішкі  қы
-
сым тербелісінің азаюы асқазан-ішек жолдарына кері әсер етеді. 
Мүсінінде  бұзылымы  бар  адамдарда  дұрыс  емес  ұйқы,  тәбет, 
зейіні төмен болады, қозғалыс үйлесімі бұзылады.
Мүсін  бұзылуының  негізгі  себептері:  дененің  ұзақ  уақыт 
бойы  дұрыс  емес  қалыпта  болуы,  омыртқаға  күш  түсу,  бұл
-
шықеттерге жүктеменің теңдей түспеуі, мускулатура қызметінің 
мүмкіндігі  төмен  жағдайдағы  статикалық  күйдің  бұзылуы. 
Туылғаннан мүсіннің дұрыс болмауы да мүмкін. Мүсіннің бұ
-
зылуы  жалпақтабандылыққа  әкеліп  соқтыруы  да  мүкін.  Оның 
басты  себебі  бұлшықеттердің  әлсіз  болуынан  жеткіліксіз  бел
-
сенділікте  болуы.  Мүсінді  және  жалпақтабандылықты  арнайы 
қозғалыс белсенділігі арқылы қалыпқа келтіру адамның жасына 
байланысты:
Неғұрлым бұзылым ерте анықталса, соғұрлым оны емдеу, тү
-
зету оңай болады.
ТҚА бұзылымдарын түзету және алдын алудың басты мін
-
деті  –  мақсатты  түрде  қозғалыс  белсенділігінің  (ритмикалық 
және атлетикалық гимнастика, стречинг, ерікті және еріксіз со
-
зылу  (65-сурет),  шығыс  гимнастикасының  элементтері,  жүзу, 
омыртқа айаласына, мойынға массаж жасау) түрлерімен айна
-
лысу.
 
Созылу  жаттығу
-
лары  мүсінді  қа
-
лыпқа 
келтіруге 
пайдалы

жүктеу/скачать 34,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: