Оқулық I том Ш. С. Калиева, Н. А. Симохина, Т. К. Сагадатова клиникалық фармакология жəне ұтымды

81 
7 БӨЛІМ. ФАРМАКОЭПИДЕМИОЛОГИЯНЫҢ ЖӘНЕ 
ФАРМАКОЭКОНОМИКАНЫҢ НЕГІЗДЕРІ 
 
Фармакоэпидемиология 
 
Дәрілік заттардың ұтымды қолдануы бойынша мәліметтерді 
жалпылау 
және 
жүйелеу 
қажеттіліктері, 
клиникалық 
фармакологияның жаңа саласы үлкен адамдар топтары немесе 
популяциялық деңгейде дәрілік заттардың әсері мен қолдануын 
зерттеуге арналған фармакоэпидемиологияының пайда болуына 
әкелді. Фармакоэпидемиологияның негізгі мақсаты дәрілік 
заттардың шынайы клиникалық тәжірбиеде тиімділігі мен 
қауіпсіздігін оқыту. Фармакоэпидемиологияның басты міндеті 
дәрілерді ұтымсыз қолдануын ескерту. 
Фармакотерапияның әр түрлі топтағы дәрілік заттардың 
тиімділігін білу үшін фармакоэпидемиологиялық зерттеулерді 
жүргізу қажет. Клиникалық фармакология мен эпидемиологияны 
байланыстырушы жаңа қолданбалы сала фармакоэпидемиология 
болып табылады. Клиникалық фармакологиядан зерттеулерге көңіл 
аударуды, ал эпидемиологиядан зерттеу әдістерін өзіне ортақ етіп 
алады, яғни бұл білім саласы эпидемиология әдістерін клиникалық 
фармакология саласының мазмұнына қолданады.
Фармакоэпидемиологиялық зерттеулердің міндеттері: 

Рандомизирленген клиникалық зерттеулер арқылы алынған, 
дәрілік заттардың тиімділігі туралы ақпараттарды нақтылау. 

Популяцияда анықталған тиімділіктердің даму қаупі мен 
жиілігін бағалау. 

Қоғамда фармакотерапияны жақсарту шараларын құрастыру 
мақсатымен және тәжірбиеде дәрілік заттардың белгілі моделін 
қолдануды оқыту. 
Фармакоэпидемиологиялық 
зерттеу 
дизайны 
бойынша 
экспериментальдық болып табылмайды. Алынатын ақпарат көзіне 
олар сипаттаушы және аналитикалық, уақытқа қатысты: 
проспективті, ретроспективті және бірсәттік болу мүмкін. 
Сипаттаушы зерттеуге жатады: 
-жағдайды 
сипаттауда 
мысалы, 
дәрілік 
заттарды 
қабылдағанннан 
кейінгі 
науқастарда 
байқалған 
көбінесе 
жағымсыздарын және басқа да симптомдарды хабарлау. 

82 
- жағдайлар сериясын зерттеуінде - белгілі бір препарат 
қабылдаған науқастар тобында клиникалық бір-біріне ұқсас 
жағдайларды хабарлау. 
Аналитикалық зерттеуге жатады: 
- «жағдай бақылау» зерттеуі - фармакоэпидемиологиялық 
зерттеулердің ішінде кең таралған түрі. 
- «жағдай бақылау» зерттеуінде - осындай ақыр соңы 
дамымаған науқастар тобын бақылау тобында дамыған ақыр 
соңымен салыстырады, одан соң әр топтағы дәрілік заттардың 
қабылдау жиілігін бағалайды. 
-когортты зерттеу - онда белгілі бір қауіпсебептері әсер ететін 
науқастар тобын таңдап алып, оларды қызықтыратын ақыр соңына 
дейін бақылайды. 
Дәрілерге кететін шығындарды анықтауға 

жүктеу/скачать 14,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: