Оқулық Жалпы редакциясын басқарған профессор Т. М. Досаев
жүктеу/скачать 3,69 Mb. Pdf көрінісі
|
Досаев Анатомия
|
Нуржігіт Алтынбеков anterior) және артқы (paries posterior) қабырғалары, үлкен иіні (curvatura ventriculi major) және кіші иіні (curvatura ventriculi minor). Өңеш асқазанға кадиальдық тесік арқылы ашылады. Асқазанның өңеш кіретін айналасының аймағын кардиальдық бөлік деп атайды. Оның сол жағында күмбез тәрізді шығыңқы асқазан түбі жатыр. Асқазанның кіші иінінде бұрыштық тілік (incisura angularis) бар. Қақпалық бөлік, асқазанның оң жағы тар түзіліс. Қақпалық бөлікте, қақпалық үңгірді (antrum pyloricum) және қақпа өзегін (canalis pyloricum) ажыратады. Қақпа өзегі он екі елі ішекке жалғасады, араларының шекарасы – дөңгелек жүлге. Түбі, кардиальдық және пилорикалық бөліктер асқазанның денесін түзеді. Асқазанның кіші иініне бауыр-асқазан байламы (lg.hepatogastricum) бекісе, үлкен иінінен асқазан-көкбауыр (lg.gastro-lienale) және асқазан-жиек байламдары (gastro-colicum) басталады. Асқазан қабырғасының құрылысы Асқазанның шырышты, бұлшықеттік және сірлі қабықтардан құралған төрт қабырғасы бар. Шырышты қабық (tunica mucosa) – қалыңдығы 0,5 мм-ге дейін жетеді, бір қабатты цилиндр тәрізді эпителиймен жабылған. Шырышты қабық ішімен артериялық, веналық тамырлар өтеді, аздап лимфатәрізді тіннің шоғырлары бар. Шырышасты негіздің және жақсы жетілген бұлшықеттік табақшаның болуы арқасында шырышты қабық сансыз көп қатпарлар түзеді. Асқазанның түбі мен денесінде қиғаш, көлденең және бойлық қатпарлар орналасса, кіші иіні аймағында тек қана бойлық қатпарлар. Асқазанның он екі елі ішекке өтетін жерінде, қақпа қысқышы жиырылғанда асқазан қуысын ащы (жіңішке) ішектің бастапқы бөлігінен толығымен оқшаулайтын қақпа қақпағы (valvula pylorica) бар. Асқазанның шырышты қабығының бетінде асқазан сөлін бөліп шығаратын тесігі бар шұңқыршалармен (foveolae gastricae) үстінде орналасқан асқазан алаңшалары (area gastricae) бар. Бұлшықеттік қабық (tunica muscularis) үш негізгі қабаттан құралған: ортаңғы дөңгелек, ішкі қиғаш талшықтар және сыртқы бойлық. Сыртқы бұлшықеттік қабаты өңештің бойлық бұлшықетінің (stratum longitudinale) жалғасы болып табылады, негізінде асқазанның кіші және үлкен иіндерінің айналасында орналасады. Қақпалық бөлікте дөңгелек бұлшықет қабаты (stratum circulare) бойлыққа қарағанда басымрақ жетілген және шығатын тесік айналасында қақпа қысқышын (spincter pylori) түзеді. Бұлшықеттік қабықтың үшінші қабаты, қиғаш талшықтар – тек қана асқазанда болады, демеуші қызметін атқарады. Сыртқы сірлі қабық (tunica seposa), сірлі асты негізінде орналасып асқазанды барлық жағынан жауып жатыр. Асқазанның ішастарға қатынасы – интраперитонеальді. Қанмен |