жеткен мифтер (аңыз, әпсаналар) мен алғашкы кауымдык діни түсініктер мэлімет береді. Аңыздарда, эпсаналарда, мифтерде табиғаттың, оның болмысының максаты мен мәні карастырыла бастайды. Адамды философиялык түрғыда түсінудің іргетасы осы калыптаскан түсініктердің, идеялардың, образдар мен ұғымдардың негізінде жэне калыптаса бастаған философия мен мифологияның арасындағы сұхбат нәтижесінде каланды. Дэл осылайша адам туралы алғашқы ілімдер ежелгі Шығыс мемлекеттерінде пайда болды. Адамньщ ежелгі үнділік философиясы ең алдымен өз бойына мифологиялык, діни, философиялык дүние танымдарды бірдей жинаған ерте үнді әдебиетінің ескерткіші — Ведаларда берілген. Адамға деген кызығушылык Ведаларға жакын мэтіндерде - Упанишадтарда аңғарылады. Онда адамның адамгершілігі мэселесі, сонымен бірге оның объектілер мен кұмарлыктар элемінен азат етілу жолдары мен тәсілдері апшлады. Адам осы азат етілу ісінде неғурым табыска жеткен сайын, соғүрым ол рухани жетіле түседі. Азат етілу индивидуалдык жанның (атманьп>щ) элемдік жанға, өлшемнің универсалдық принципіне (брахманға) сіңіп кетуі аркылы жүзеге асады. Упанишадтың маңызды 141
кұрамдас бөліктеріне өмірдің айналымы концепциясы (сансара) жэне онымен тығыз байланыстағы жазмыш заңы (карма) жатады. Сансара туралы ілімде адам өмірі кайта туылудың шексіз тізбегінің белгілі бір формасы ретінде түсіндіріледі. Бұл түсінік өзінің бастауын адамдардың анимистік көзкарастарынан алады. Қарма заңы индивидтің кайта