акикаттың
гносеологиялык
критерийлерін,
теориялык
жэне
эмпирикалык танымның арасындағы бағыныштьшыкты бекітетін жэне
теория
мен
оның
пэндік
саласы
қатынастарын
реттейтін
методологиялык ережелер мен кағидаларды білу талап етіледі. Қыскасы,
мұндай ахуалдарда, философиялык талдау міндетті түрде кажет.
Әртүрлі ғылымдардың өздерінің арнайы міндеттерін шешу үшін
қолданатын сан-алуан тәсілдерінен өзге ғылыми білімнің өзін
даярлайтын жэне кұрылымын реттейтін барлык ғылымдарға ортак
кейбір ережелер мен амалдар да бар. Олар жалпы ғылыми әдістемені
кұрайды. Оның ішіндегі ең маңыздыларын карастырайык.
1.
Абстракциялыктан нақтылыққа көшу әдісі. Әрбір теорияның
негізгі тұжырымдары, яғни оның постулаттары, кағидаттары мен
аксиомалары білімнің калган өзгелері осьшардан туындайтын іргетасты
кұрайды. Сондықтан да бұл тұжырымдарға енген абстракцияларды
фундаменталды (іргелі) деп атайды. Әрбір ғылыми теорияның абыройы
түпкі
фундаменталдык
абстракциялардың
каншалыкты
дұрыс
қалыптасканына, олардың зерттелетін объектілердің арасындағы терең
ішкі байланыстарын каншалыкты дұрыс бейнелейтініне байланысты.
Ең алдымен, кағидаттардың, постулаттардың және аксиомалардың
зерттеліп отырған пэндік саланың түпкі, негұрлым универсалды және
терең байланыстары мен катынастарын білдіретінін ескерейік. Оларға
енген ұғымдар аз нэрсені ғана бейнелегенімен, объекттің неғұрлым
мэнді, неғұрлым маңызды касиеттері мен ерекшеліктерін бейнелеуі тиіс.
Еқ болмағанда, мұндай ұғымдар (абстракциялар) оның тек бір ғана
қырын немесе кейбір жекелеген қасиеттерін білдіре алады. Мұндай
Достарыңызбен бөлісу: |
