бөлшектеп, эрбір кадамын сипаттайтын болсак, біз оның мэнін, оньщ негізгі зандарын тани алар едік. Капитализмнің дамуы жағдайында мұндай тарихи сипаттаудың болуы мүмкін, бірак іс жүзінде өте киын. Тарих тура жолмен емес, бүралаң жолдармен жүреді. Онда бізді 181
кызыктырған үдерісті тұмшалайтын, ал кейде, тіпті, тура бұрмалайтын да миллиондаған окиғалар болып жатады. Шындығында, тарихи сипаттау, эдетте, бізді кызыктырушы объект - берілген жағдайда капитализм - өзінің дамыған күйінде калыптасканнан кейін ғана мүмкін болады. Тек сонда ғана оған логикалық талдау жасап жэне оның фундаменталдык абстракцияларымен коса теориясын калыптастыруға болады. Ол ғасырлар қойнауынан жеткен сан-алуан оқиғалардың ішіндегі ең маңызды үдерісер мен кұбьшыстарға жарык беріп, олардың жалғастығын аныктайтын заңдылыктарын бекітеді. Осьшайша, абстракциялыктан накгьшыкка көшу зерттеу объектісіндегі ең маңызды сәттерді бөліп алып, тарихи зерттеудің логикалык каңкасын калыптастырады. Сонымен катар, тарихи талдау ғылыми теориядағы фундаменталдык абстракциялатр мен зандьшыктардың дүрыстығын бекітеді. Жаратылыстанымда мұны эсіресе космология тарихы жақсы бейнелейді. Астрономдар Ғаламды эуел бастан мэңгіге күрылған жетілген, дайын объект ретінде карастыра отырып, бұл объекттің дамуы туралы мәселені койған жок. Жинакталған эмпирикалык материал мен теорияның дамуы Ғаламға тарихи түрғыдан карауға мүмкіндік берген тұста астрономиялык теориялардың аса маңызды логикалык