салдарларын болжау небір ұшкыр көрілкелдердің де колынан келмейді.
80-жьшдары техника философиясында антропологиялык аспект,
прогрестің адамзатгык өлшеміне көңіл аудару күшейе түсті. Көптеген
батыстык философтар техниканың мэнін ұғыну оны техника мен
технологияны тарихи ағымында ғана қарастырмай мүмкін емес деген
қорытындыға токталды. Техника мэселесіндегі антропологиялык тэсіл
американдык философ Х.Сколимовскидің “Техника философиясы адам
философиясы
ретінде”
деген
жүмысында
айқын
көрінеді.
Х.Сколимовски техниканың дамуы үнемі мәдени мутациямен, терең
әлеуметтік өзгерістермен байланысты ма деген мәселені зерттеумен
айналысады. Ол осыған байланысты Қытайда техниканың гүлденуі XIV
жүзжылдыкта, яғни батыстык
Ренессанс пен европалық ғылыми
196
революцияга дейін жүзеге аскандығы туралы айғакка көңіл аударады.
Демек, ғылыми революция әрқашаңца техника гүлденуінің кажетті
алғышарты бола бермейді, ал техниканың өріс алуы міндетті түрде
кандай да болсын қоғамдык өзгерістерге әкеле бермейді.
Х.Сколимовски техника философиясын адам философиясы ретінде
түсінуді ұсынады. Бұл мағынада адам техникалык императивке
бағынғаннан гөрі, техника адам императивіне бағынуы тиіс. Ол адамның
табиғаттагы нэзік тепе-тендікке қүрметпен катынасуын жэне элемді
бұлайша жабдыктандыру осы тепе-тевдікті бұзбай, бекіткенде ғана
рұқсат беруді ұсынады. Оның ойынша адамның білімі қалған барлык
жаратылыстарға карсы бағытгалмай, білім бакылау мен жұмсау
мақсатындағы
күш
ретінде
колданылмай,
керісінше затгардың
Достарыңызбен бөлісу: |
