15-ТАКЫРЫП. ҚҮҚЫК, ФИЛОСОФИЯСЫ Қүкык фшіософиясы кұкыктың мэні, оның мағынасы мен ұғымы, оның элемдегі орны, оның кұндылыктары мен маңызы, оның адам, коғам жэне мемлекет өміріндегі жэне халык пен адамзат тағдырындағы рөлін зерттеумен айналысады. Өзінің саналы жаратылысы бойынша адам белгілі дәрежеде пайымдалған жэне зерделенген (сана аркылы) элемде өмір сүреді эрі эрекет етеді, жэне бұл адам болмысының фундаменталды (іргелі) касиеттерінің, элемдегі бағдары мен әрекетінің катарына жатады. Болмыстың адамзаттык тәсілі өз кұрамына зерделеуді, пайымдауды, бұл болмысты, өзіңді және бүкіл әлемді, элемдегі өзіңді, өзіндегі элемді түсінуді енгізеді. Мұндай кагидат адамның құкык элемімен өзара катынастарында да орын алады. Ол кұқықтык мәліметтерді өз акыл-ойының - теориялык, кэдуілгі, философиялык акыл-ойының тұрғысында бағалайды, сынайды, тексереді, күмэн келтіреді. Бұл позитивті кұкыкты акылдылык, эділеттілік, шынайылық, акикаттылық және т.б. түрғысынан сынауды білдіреді. Жэне де ол позитивті кұкыкка катынасында өзге өлшемге де ие болады. Бұл өлшем биліктің немесе оның өкімдерімен емес, адамның қоғамдык болмысының іргелі касиеттері мен мэселелері, табиғат пен кұкыктың мэнін тану қажеттілігі, оның адамның бірлескен өмірдегі алатын орны мен маңызды сиякты нәрселер аркылы аныкталады. Акьш-ойдың максаты - акиқат және кұкык философиясы да кұкык туралы акикатты іздеумен айналысады. Құкык философиясының пэндік аймагы - кұкык пен заңның айырмашылығы жэне аракатынасы мәселесі. Құкық философиясының тарихы ертеден басталғанымен, “күкык философиясы” терминінің өзі XVIII ғасырдың соңында пайда болды. Бұған дейін ерте заманнан бастап, философиялык-кұкыктын