Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ
жүктеу/скачать 7,9 Mb. Pdf көрінісі
|
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Май қышқылдарының β-тотығуы
| Май қышқылдарының
-тотығуы. Май қышқылдары катаболизмінің арнайы жолы, анаэробты жағдайда митохондрия матриксінде жүреді және ацетил –КоА-ң түзілуімен аяқталады. -тотығу реакциялары барысында бөлінген сутегі тіндік тыныс алу тізбегіне түседі, ал ацетил-КоА ҮКҚЦ-да тотығады, сонымен қатар тіндік тыныс алу тізбегін сутегімен қамтамасыз етеді. Осыған байланысты май қышқылының -тотығу өте маңызды метаболикалық жол болып табылады және тіндік тыныс алу тізбегінде АТФ-тің түзілуін қамтамасыз етеді. [17]. -тотығудың әрбір айналымында реакция өнімдері ФАДН 2, НАДН 2 және ацетил-КоА түзіледі. Әрбір келесі айналымға түсетін қышқыл қалдығы 2 көміртегі атомына қысқарып отырады. Соңғы айналымдағы 4 көміртегі атомнан тұратын май қышқылынан бірден 2 молекула ацетил-КоА түзіледі. БМҚ-ның негізгі мөлшері -тотығу нәтижесінде энергия бөледі. БМҚ-ның тотығуын -тотығу деп аталу себебі, тотығу көміртегі атомынан өзгеріске ұшырап тотығады. БМҚ-ның тотығуының тағы да басқа түрлері бар. Бірақ негізгі тотығу - тотығуы болып саналады. -тотығуы митохондрияларда, май тіндерінен басқа барлық тіндерде, әсіресе бауырда, бүйректе, жүрек бұлшықеттерінде (миокардта), өкпеде өте қарқынды жүреді. 130 Май қышқылдарының β-тотығуы (3.26) - тотығуы кезінде көп энергия бөлінеді. Бұл катаболикалық процесте, тек қаныққан және көміртегі тізбектері тармақталмаған БМҚ-ы тотығады. Құрамындағы бір қос байланысы бар қанықпаған БМҚ-ы алдымен тотықсызданады. 131 1. Тотығу алдында БМҚ АТФ пен НSКоА арқылы активтенеді. Активті карбон қышқылы түзіледі, бұл қосылыс ацил-КоА деп аталады. Бір молекула пальмитин май қышқылы тотыққандағы энергетикалық шығымы 131 АТФ молекуласын құрайды. 2. Ацил- SКоА ФП-пен (ФАД) дегидрленіп, дегидроацил -КоА түзеді. ФП тотықсызданып ФПН 2 -ге айналады. 3. Түзілген дегидроацил-SКоА гидратацияланып -гидрокси ацил - КоА-ға айналады. Су қосылғанда, -көміртегі атомдарының арасындағы қос байланыс үзіліп, сутегі атомы -көміртекке, ал ОН тобы -көміртегіне жалғасады. 4. -гидроксиацил-SКоА ПФ-термен тотығып, -кетоацил- КоА түзеді. ПФ гидрленеді. 5. -кетоацил-SКоА НSКоА-ны қосып алады, бұл кезде - және -көміртектері арасындағы байланыс үзіліп кетеді, соңғы екі көміртегі ацетил-SКоА түрінде бөлінеді, ал БМҚ-ның қалдығы SКоА-ны қосып алып, активті түріне айналады. Түзілген БМҚ-ның тізбегі екі көміртегіне қысқарады. Қайтадан -тотығудың екінші реакциясына барып соғылады, сөйтіп тағы да тотығып тізбегі қысқарады. Бұл процесс ең соңында екі молекула ацетил-SКоА түзілгенше қайталана береді. -тотығу кезінде БМҚ-ы бірнеше рет қайталанатын айналымға түседі . (3.26).[90]. жүктеу/скачать 7,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|