Оқулық Түркістан 022 ӘОЖ


Қабыну кезіндегі эйкозаноидтардың рөлі



Pdf көрінісі
бет112/433
Дата04.11.2023
өлшемі7,9 Mb.
#189337
түріОқулық
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   433
Байланысты:
18.08.2022-biohimiya-2-b-lim-okonchat.-variant-1

Қабыну кезіндегі эйкозаноидтардың рөлі.
Зақымданған 
тіндердің – қабынуы табиғи реакция . Эйкозаноидтар қабынуға 
әкеліп соғатын реакциялар тізбегінде үлкен рөл атқарады. Олар 
зақымданған тіндердің клеткаларынан секрецияланады және қабыну 
реакцияларының дамуын стимульдейді. [2]. 
Сондықтан қабыну процесін баяулату немесе тіпті тежеу үшін 
эйкозаноидтардың синтезін азайтатын дәрілік препараттарды 
пайдаланады.
 
Әсер етуші заттардың құрылысына қарай препараттар 
екі топқа бөлінеді: Стероидтар - мембрана фосфолипидтерінен 
арахидон қышқылының бөлініп шығуын тежейтіндер.
 
Стероид емес - циклооксигеназа ферментін ингибирлеуші аспирин 
т.б. стероидты емес қабынуға қарсы қолданылатын препараттан: 
кеторол және кетанол осылай әсер етеді. 
Гормон кортизол және оның синтетикалық аналогтары
липокортин белогының синтезін стимульдейді. 
Липокортин фосфолипаза А

–ні ингибирлейді. Клетка 
мембраналарынан арахидон қышқылының босап шығуын және 
эйкозаноидтардың синтезін төмендетеді. 
Дәрілік препараттар, мысалы гидрокартизон, бетаметазон ұзақ 
уақытқа созылған қабыну процестерін емдеуге қолданылады. 
Тамыр эндотелиі зақымданғанда клеткада простациклиндердің
(PGI
2, 
PGE

т.б.) түзілуі активтенеді. Олар тромбоциттердің 
рецепторларымен әрекеттеседі және олардың агрегациялану 
қабілетін төмендетеді. Тамырлардың эндотелиальды клеткалардағы 
рецепторларға әсер ету арқылы простациклиндер тамырлардың 
тарылуына жол бермейді. Сонымен қатар, жарақаттанған тамыр 
қабырғалары 
аймағында 
тромбоциттер 
активтендіріп,
тромбоксандарды секрециялайды (ТХА
2
). Олар тромбоциттерді 
активтендіреді және олардың агрегациялануын стимульдейді, 


157 
эндотелий клеткаларындағы рецепторларға әсер ету арқылы 
жарақаттанған аймағында тамыр қуысының тарылуын шақырады. 
Эйкозапентаенді май қышқылдарынан (20:5) PGI
2
-ге қарағанда, 
тромбтардың түзілуіне белсенді тосқауыл бола алады. Сондықтан, 
тромб түзілу қауіпі басым адамдарға эйкозапентаен бар препаратты, 
линолен май қышқылын пайдалануға ұсынады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   108   109   110   111   112   113   114   115   ...   433




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет