III бөлім. Тәрбие теориясы
тік өзгерістерге серпіліс, ортамен қарым-қатынас қүрылымы, оның іскерлік
әрекет сапасы.
Көрсеткіштердің көбісі баланы тікелей бақылауда бекітіледі. Бекітілу
көрінісі: сыныпқа кірейік, коридорда жүрейік, асханаға кіріп шығайық, киім
ілгіш, дәретхана бөлмелері - бүл көрсеткіштер балалар тәрбиесі туралы көп
мәліметтер береді.
Бірақ кейбір бақылау көрсеткіштері, мәліметтерді үзақ мерзімнен кейін
немесе әдейіленген диагностикалық әдістемеден кейін алынып тасталады.
Педагогикалык диагностика - бүл педагогикалык мінез-қүлқы туралы молі-
меттер алу. Мүндай әдістер саны көп: сүрастыру, сауалнама, аяқталмаған
тезис, баламалы тезис, аяқталмаған әңгіме, аяқталмаған диалог, шкаладан
өткізу, сурет күйіндегі тест және т.б.
Педагогикалык диагностикалық әдістеме балаға қүндылық қатынастың
маңызды екенін ашып көрсетеді. Мүндай әдістеме балаға: жақсы мен жаман,
ақиқат пен жалған, әдемілік пен үсқынсыздық арасында еркін таңдау
мүмкіндігін береді. Осыған мысал: егер балаларға «Жақсы өмір - бүл... деген
сөйлемді жалғастырып аяқтауын сүраса, сыналушының армандаған өмір тезисі
шығады: (ештеңе істемей көп ақшаға иелену), үнататын жүмыс пен көп
жолдастарының болуын қалау немесе өз жанүясында өмір сүру.
Үстаздың өмір ахуалында бақылауы сыналушыға әдейі қолдан жасалған
өмір ахуалының көрсеткіштері арқылы толықтырылып немесе түзетіліп отырады.
Тәрбие бағалауында ең қиыны - көрсеткіштерді субъектінің түсіндіруі. Егер
сегізінші сынып оқушысы мүғалімге: «Маған айқайламаңыз» дегенді кейбір
мүғалімдер мүны мүғалімді сыйламауға, дөрекілікке теңейді. Ал кейбіреуі
оқушының абырой сезімінің қалыптасуына теңейді.
Тәрбиелілікті бағалауда әлі де көп нәрсе толықтырылмаған және оны
толықтыру үшін уақыт кететіні сөзсіз.
Өзін-өзі тексеруге арналған сүрактар мен тапсырмалар:
1.
Бачаның тәрбиелене апуын айта отырып, оны баланың тәрбие әсеріне үишрауы
Достарыңызбен бөлісу: |
