П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
- максаттың тек сырткы белгілері ғана
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
- Бұл бет үшін навигация:
- - максат өз объективтік сипаттамасына карамастан әркашан субъек- тивті
| - максаттың тек сырткы белгілері ғана
болады, оның нақты сипатта- масы жоқ, өмірдің өзгермелі жағдайларында, мақсаттың өзі де өзгермелі болады. Мақсат нақты жоне жеке болшектерден босатылып қана өзінің жеке сипатын сактайды; - максат өз объективтік сипаттамасына карамастан әркашан субъек- тивті болады, себебі ол мақсатты қоягын жоне оған жету үшін әрекет ететін субъект, сондықтан оның субъективтік жеке қатынасы басқа субъектердің пәрменділікті қабылдауынан, ойдағыдай нәтиже белгілерінен, нақтылықты елестетуінен өзгеше болып, өз ерекшеліктерін сақтайды. Соңына келсек, мақсат жобалау үрдісін зерттеушілер алдында олсіз, шешілмейтін қиындықтарға экелді, заттарды өз есімімен атау мүмкіндігінің жоқтығын көрсетті. Екіншіден, тәрбиелеу мақсатына қатысты біздің екі ойлылығымызды айқындасақ, ол қоғамның күрделі дағдарыс кезеңі, оның мазмүнының әлсіз ғылыми - теориялық сипаты болуында. Осыдан айқын емес мүраттың, үсынылған өділетсіз өмір үлгілерінің пайда болуы шартты еді. Мақсат адам өмірінің осы кезеңіне сәйкес үлгіні, эталонды бейнелейтін мақсат, орине, “мү- ратты” болып келеді: қазіргі қүлдыраған өмірде бүл үлгіні қайдан алуға болады? Мақсат субъективті бола түра, мазмүны объективті, ол өзін объек- тивті шындықтан табады. Егер тәрбие жүйесінде мүғалім жүмысында кездесетін қиындықтарды мойындамаса, үлкен ауыртгіашылыққа кезігеді. Педагогикалык шеберлігін сынау үшін аттестация сүрағында тәрбие мақсаты орын алады. Бірақ та осы қойылған сүрақтарды жеңбеу мүмкін емес. Сүрақтың жауабын іздестіріп корейік, әйткенмен қиын болса да қарсыласқан жоқ. Тәрбиені баланың жеке түлғасын мақсатты түрде бір бағытта түншықтырып отыру деп түсіну туралы ескертеміз. К.Д.Ушинский объективті заңды олеуметтік заманда мәдени жеке өзгешелікті жеке түлғаның «Менінің», субъективтілігінің қалыптасуына ақиқатты тәрбиені таңдадым, сондықтан да өзіме ғылым мен онерді үйлестірдім деп айтқан. Әділетсіз тағдырда бала өмірінде жеке басы терең қысымда болса, балаға эсер ететін бірнеше үйлесімдер. Жеке түлғаның дамуына эсер етеді. Жеке түлға қалыптасуына бүл өмірдегі әлеуметтік қатынастарды негізгі мағыналы адам, қоғам үшін ойластыру екі басты нәрсе. Өйткені, адам әлеу- меттік қатынастар мазмүнын түсіну қажет. Жеке және барлық адамға керек қүндылықты үғыну керек, өйткені, жасоспірім жеке түлға болуға үмтылуы керек. Үстаздың бала тәрбиесінде маңызды дүрыс талғам тандауға үйрету және соған жауапты болу заңды қүбылыс. Осы таңдаудың мәдениетте белгіленген шегі бар. Қазіргі заман нақты қазіргі адамның «абыройлы өміріне» сәйкес, бейне жасап шығарады. «Абыройлы өмір» - адамның бар күшін, адамның мүддесіне сәйкес өмір болғандықтан, |