П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Мекгеп кабырғасы
- Шығармашылық мүдделер бойынша топтың
| отбасылық
кеңістік. Бүл жағдайда балаға деген эсер алғаш рет тигізілгендіктен, кейін оны өзгерту қиып болады, соңдықтан тәрбие негіздерін бала отбасынан алады деп айтады. Мекгеп кабырғасы баланың жеке түлға ретінде осіп жетілуі үшін оте маңызды, өйткені мекгепте озімен бірге тең балалармен топ мүшесі бола алады. Оган қоса өскен сайын ата-анасынан болініп, ол озімен бірге оқып жүрген балаларды үлгі топ ретінде қарастырады жәие мектеп омірі барысында жаңа қогамдық рол агқарады. Отбасының әлеуметтік кеңістігін және мектепгің әлеуметтік кеңістігін салыстырсак, бүл екі кеңістіктің бір-біріне үқсамайтындығына козіміз жетеді. “Ыстык-суық” ойыны. Немересі әжесінің ойыншықты кайда тыкканын байқап қояды, әжесі де оны көреді, бірақ ол сүйікті немересінің бүндай әділетсіздігін кешіре салады. Егер осы бала мектепте ойынды осы тәртіппен ойнаса, оны сыныпгастары “Сен ойнамайсың, әділетсіз ойнайсБщ’’ деп қуып шығарар еді. Міне, әлеуметтік топтың қатал ережесі баланы әлеуметтік түргыда қажет қүралдармен қаруландырады екен. Шығармашылық мүдделер бойынша топтың озіндік ерекше әсері бар. Біріншіден, баланы тогіқа тарататын ең басты себеп - қызығушылық болып табылады, ол бүл топтың мүшесі болуына аса жогары маңыз береді, яғни ол бүл топтың бүкіл зандарын сөзсіз орындайды дегенді білдіреді. Екіншіден, бүл топ арқылы бала өзіндік “менді”, басқа қоғамдық топтарға Караганда жоғары дәрежеде қалыптастырады. Және үшіншіден, шығармашылық жүмыс балаға бүкіл бақытты жоғары деңгейде сезінуге мүмкіндік береді. Сол себепті балалар үйірмелеріне, секцияларына, спорт мектептеріне, клубтарына асыға жонеледі. Өзіндік “мен” қалыптасып болған соң, тәрбиелік орта енді еркін қарыім- катынас тобына кошеді. Мүнда, басқа еркін “менмен” тіл табысу пайда болады, ал карама қарсы жыныспен пікір алмасқанда, әлеуметтік-жыныстық рол қалыптасады. Баланың әр түрлі қоғамдық топтарға араласуы арқылы оның әлеуметтік кеңестігі кеңейіп, әлеуметтік қарым катынастары кобейеді. Сонымен қатар мекемелердегі, көліктердегі, даладағы кіші топтардың алуан түрлері сол кеңістікке жатады. Қазіргі мәдени, ғылыми-техникалық жетістіктердің арқасында бала отбасын сыртта қалдырады. Кеше гана оз үй маңынан шықпаған, ол бүгін мемлекеттерге саяхат жасап жүреді. Микрогоптар макротопта орналасады. Бала микротоп арқылы макротопқа кіреді, оның әлеуметтік даму кеңістігі кеңейеді. Уақыт оте үлкендердің омірі мен балалардың өмірі арасында айырмашы- лық азаяды. Балалар да бүл өмірдің нағыз қатысушылары болып қалыптасады, |