П. И. Пидкасистый а у д а р ғ а н д а р
жүктеу/скачать 13,11 Mb. Pdf көрінісі
|
дидактика кытап 2
- Бұл бет үшін навигация:
- Сүрастыру әдістері.
| тікелей
және аралъщ болгандықтан зерттеушінің өзі немесе оның көмекшілері жүмыс істейді, не фактілер бірнеше жанама көрсеткіштер аркылы белгіленеді. Әрі карай, жаппаи немесе дискреттік бақылаулар болінеді. Бірінші орында үрдістер толық ауқымда алынады, олардың басынан соңына дейін қамтылады. Екіншіден, үзік үрдістерде тандамалы түрде зерттелетін күбылыстар көрсетіледі. Мысалы, мүғалім мен оқушының сабақ үстіндегі еңбек көлемі оқытудың соңына дейін байқалынады. Бақылау материалдары хаттамалық, күнделік жазулар, бейне, кинотіркеулер, фонографиялық жазулар жоне сол сияқты басқа күралдар арқылы белгіленеді. Нәтижесінде, байқау әдісі оның барлык мүмкіншіліктеріне қарамастан шектеулі. Ол тек педагогикалык фактілердің сыртқы көрінісін білдіреді. Ішкі үрдістерді байқауга мүмкіндік болмай калады. Байқауды үйымдастырушының ең әлсіз жері фактілерді байқауга болатын жүйеліліктің соңына шейін ойластырылмауы, байқауларга катысушылардың талаптарында бірліктің жоқтыгы болып табылады. Сүрастыру әдістері. Бүл топтагы әдістер үйымдастыру, карапайым мәліметтерді алу жагынан омбебапты қүралдар болып табылады. Олар социологияда, демографияда, саясаттануда жэне баска гылымдарда қолданы- лады. Сүрастыру өдістеріне қогамдық пікірді зерттеуші мемпекетгік қызметкердің, халық санақтарын жүргізушінің басқару шешімдерін қабылдауға қажет ақпаратты жинаушының жүмыс тәжірибесі енеді. Мемлекеттік статистика негізінде халықтың әр түрлі топтары арасындагы сүрастыруды откізу жатады. Педагогикада копшілікке мәлім сүрастыру әдісінің үш түрі қолданылады: әңгімелесу, сауалнама, сүхбат үйымдастыру. Әңгімелесу - зерттеушінің зерттелінетін адаммен алдын ала оңделген багдарлама аркылы диалогі. Әңгі- мелесуді қолданудың жалпы ережелеріне білікті респонденттерді тандау жатады (сүраққа жауап беретіндер), сыналатындарга лайықты зерттеу себептерінің хабарлануы, сүрақтардың баламаларын, “мандайға қойылған сүрақтар", сүрақтар түрлерін жасау, тікелей сүрақтарды, жасырын мондегі сүрақтарды, жауаптың шынайылыгын тексеруші сүрақтарды жэне баскаларды даярлау жатады. Зерт теу мақсатында сөйлесуде ашық жэне жасырын фонограммалар қолданылады. Зерттеудегі әңгімелесуге сухбат әдісі жақын. Зерттеуші мүнда сүрастыру арқылы көзқарасты айқындауга және сыналатынды бағалауға арналган тақы- рыпты қояды. Сүхбатгы үйымдастыру ережелері сыналатындарды шынайылыкка ынталандыратын, шарттарды жасаудан түрады. Әңгімелесу және сүхбат ресми емес байланыстарда, зерттеушіні сыналатындардың үнатуын түғыздыратын жағ- дайларында көбірек онімді. Жауаптар сүралатынның козінше жазылмай, зерттеу- |