| Қорғаныс құралдары. Күкіртті газбен уланған кезде жарақаттанушыны таза ауаға шығарады, дем алуға кедергі жасайтын киімдерден босатады, оған оттегімен ингаляция жасайды, көздерін, мұрынын шаяды, ауызды соданың 2 % ерітіндісімен шаяды.
Натрий триосульфатымен арнайы киім, респиратор және қорғаныс көзілдірігін киіп, қажет болған жағдайда противогаз киіп жұмыс жасайды.
3. Бихроматтары
Бихроматтар – сарғыш-қызыл түсті кристалдар. Қос хром қышқылды калий және қос хром қышқылды натрий ылғалды беттер мен теріні жар тудырумен күйдіреді және тітіркендіреді; шаңмен дем алған кезде мұрын қабырғасының қорылдау бөлігінің тесілуіне алып келуі мүмкін. Бихромат қанға сіңген жағдайда асқашан-ішек аурулары байқалады.
Қорғаныс құралдары. Шаңның түзілуімен байланысты жұмыстар жасаған кезде шаңға қарсы респираторлар пайдалану және арнайы киім қолданылады. Бихроматпен жұмыс жасаған кезде қол терісінің тітіркенуінің алдын алу үшін қолға арнайы жақпа (парафиннің үш бөлігі, бір бөлік ланолин және аздаған мөлшерде фенол) жағылады және жұмыс істеп болған соң қолды натрий гипосульфатының 5 % ерітіндісімен жуады.
4. Темір купоросы.
Темір купоросы ерітіндісімен ұзақ уақыт жұмыс жасаған кезде қол терісінде немесе бетте үлкен емес сары дақтар пайда болуы мүмкін.
Қорғаныс құралдары. Құрғақ темір купоросымен жұмыс жасаған кезде шаңнан қорғануы үшін шаңға қарсы респиратор, тығыз матадан тігілген комбинизон және қорғаныс көзілдіріктерін кию ұсынылады.
5. Әктас
Сөндірілмеген әктас сумен араласа отырып, сөндірілгенге ауысады. Бұл кезде аз мөлшерде жылу бөлінеді, ал сөну үрдісі массаның шашырауына алып келеді. Әктас пен әктас сүті тітіркендіреді және сілекейлі беттерді күйдіреді, әсіресе көздің күйіп қалуы қауіпті. Сілекейлі қабаттардың күюі байқалады. Әктас шаңымен дем алу өкпенің ауруына алып келуі мүмкін.
Ылғалды теріде сөндірілмеген әктас кенеттен тітіркендіруді, ауыр күюді, дерматит пен жараның болуына алып келеді. Егер теріні әктас қабаты алып қалса, онда дерматиттер жуынғаннан кейін де туындауы мүмкін.
Қорғаныс құралдары. Әктаспен жұмыс кезінде жұмыскерлер тығыз жататын арнайы киім, қолғап, шаңға қарсы респиратор және саңылаусыз қорғаныс көзілдіріктерін пайдаланады. Жұмысты бастамас бұрын дененің ашық бөліктеріне вазелин, ланолин немесе басқа жа майлы жақпалар жағады. Жұмыс аяқталған соң, міндетті түрде, жылы душ қабылдау және іш киімді ауыстырады.
Алғашқы көмек. Әктас шаңымен дем алғанда жарақаттанушыға су буларымен (суға алдын ала лимон қышқылының кристалдары қосылған) ингаляция, кодеин немесе диноин, кеуде клеткасы облысына қыша қағаз пайдалану, көрсеткіштерге байланысты-жүрек құралдарын пайдаланады. Әктас көзге тиіп кетсе тез арада көзді кеңінен ашып тұрып судың мол мөлшерімен (20 – 30 минут бойы) шайылады, содан соң хлорлы аммонидің 5 % ерітіндісімен шаяды. Әктастың қалдық кесектерін ылғалды тампонмен алынады. Алу мүмкін болмаған бөліктерді сумен глицерин қоспасымен (1:3) жабылады.
Тері күйіп қалғанда әктастың қалдықтарын минералдық немесе өсімдік майымен жойылады, содан соң уксус қышқылы немесе лимонды виннокаменнің 5 % ерітіндісімен тартады.
6. ИМ – 50 реагенті
ИМ–50 – қоңыр-қызғылт түсті сұйықтық, аммиак иісімен күшті сілтілік реакцияға ие болады. ИМ–50 реагенті жоғарғы дем алу жолдарының тітіркенуіне алып келуі мүмкін, көзден жас ағады және жөтел болады, ал теріге тиіп кеткенде экзема мен тітіркену болады.
Қорғаныс құралдары. ИМ – 50 реагентімен резиналы саусақты қолғаптармен, етікпен, алжапқышпен және қорғаныс көзілдірігімен жұмыс жасайды, реагент төгілген жағдайда – КД маркалы противогазын пайдаланады.
7. Кальциленген сода
Шаң түріндегі түссіз кристалдар мұрын қуысы мен дем алу жолдарына түсе отырып мұрынның ылғалды бетінің күюін, дем алу жолдарының тітіркенуін, кейде ас қазан-ішек ауруларына алып келуі мүмкін. Сода шаңы немесе оның ерітінділері ұзақ уақыт бойы әсер еткенде терінің күюі және қыбыршақтануы байқалады.
Достарыңызбен бөлісу: |
