• Ұсынылатын фильмдер
- Тақталар тектоникасы
- Қатпарлы таулар: Түзілуі
- Қатпарлы таулар: Қолданылуы
• Ұсынылатын фильмдер
- Тақталар тектоникасы
- Тау жыныстарының түзілу кезеңдері
- Рельеф формасы
• Тақталар ненің әсерінен қозғалады?
Литосферадағы тектоникалық тақталар мантияның
жоғарғы бөлігіндегі конвекциялық ағындардың әсерінен
әлсіз, тығыздығы аз астеносферамен қозғалады.
Тақталарды қозғалысқа түсіретін ең басты күш –
тартылыс күші. Орта-мұхит жоталарындағы тақтаға
жаңа материал келіп қосылғанда, оның тығыздығы
артып, көне материалды ығыстырып шығарады;
бұл жоталардың ығысуы деп аталады. Сол секілді,
субдукция аймағында екі тақта соқтығысқанда,
тығыздығы жоғары мұхиттық тақта тығыздығы төмен
құрлықтық тақтаны ығыстырып шығарады, бұл
тақталардың тартылысы деп аталады.
Жер бетіндегі тектоникалық белсенділіктің көбісі тақта
шекараларында байқалады. Дивергентті шекарада
тақталар бір-бірінен ажырайды. Конвергентті
шекарада тақталар соқтығысып, субдукция аймағы
(құрлықтық тақталардың арасында болатын судбукция)
немесе құрлықтық соқтығысу аймағы пайда болады.
Трансформды шекаралар тақталар бір-бірімен
вертикаль қозғалыссыз, көлденең жанасқанда түзіледі.
ДИАГРАММА 03:
| 
