Оқулық Өзбекстан Республикасы Халыққа білім беру министрлігі баспаға ұсынған


шеңбер  ортасынан түзуге дейiнгi



Pdf көрінісі
бет59/90
Дата12.12.2021
өлшемі5,14 Mb.
#99638
түріОқулық
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   90
Байланысты:
geometriya 8 qozoq

шеңбер 
ортасынан түзуге дейiнгi
 
ара қашықтық
 деп аталады.
Бұнда үш жағдай болуы мүмкiн: 1) 
d
 > 
R
; 2) 
d
 = 
R
; 3) 
d
 < 
R
. Ендi осы үш 
жағдайды қарап шығайық.
1-жағдай.
 
Егер шеңбердiң ортасынан түзуге дейiнгi ара қашықтық 
шең бердiң радиусынан үлкен болса, түзу мен шеңбердiң ортақ нүктесi 
болмайды, яғни қиылыспайды
.
Шынында да, егер  
d
 > 
R
 болса (2- 
a
  сурет),  
l
 түзудiң 
O
 ортасына ең жақын 
нүктесi (демек, бұл түзудiң кез келген нүктесi де) (
O
,
 R
) шеңберге тиiстi 
болмайды, себебi ол ортадан, шеңбер радиусынан үлкен ара қашықтықта 
болады.  Демек, 
l
 түзуi мен шеңбердiң ортақ нүктесi жоқ.
2
-
жағдай.
 
Егер шеңбердiң ортасынан
 
 түзуге дейiнгi ара қашықтық 
шеңбердiң радиусына тең болса, онда түзу мен шеңбердiң бiр және тек 
бiр­ақ ортақ нүктесi  болады.
Шынында да, егер
 d
 = 
R
 болса (2-
б 
сурет),  
l
  түзудiң 
O
 ортаға ең жақын 
нүктесi шеңбердiң радиусына тең қашықтықта жатады, демек, ол нүкте 
(А)
 
шең берге де тиiстi болады. 
l
 түзудiң 
(А)
-дан басқа (
В
) нүктесi шеңберден тыс -
қарыда жатады, өйткенi 
ОВ
 қашықтық шеңбердiң 
OA
 радиусынан үлкен бо-
лады (
OB>OA
).  Демек,  
l
 түзуi мен шеңбердiң жалғыз-ақ ортақ нүктесi 
(А) 
бар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   90




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет