Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 34,93 Mb. Pdf көрінісі
|
Бишаева Дене шынықтыру
| 13.2. Дене жаттығуларының
ағзаға сауықтыруға әсері Қозғалыс белсенділігін сауықтыру және алдын-алу нәтижесі үздіксіз дұрыс дене жүктемесімен, ТҚА функциясын күшейту - мен, зат алмасу белсенділігімен байланысты. 204 АРНАЙЫ БӨЛІМ СТУДЕНТ - ТЕРІНІҢ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ 22-к есте. Үй т апсыр масының шам амен б ерілг ен к ар то чк асы Ж аттығу лар Апт а 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1. Б.қ.: Қабырғаға бір қырымен тұрып, қабырғаны қо лмен ұст аймыз. Екі аяқпен отырып-тұрамыз. 2 3 5 6 7 2. Б.қ.: Бір аяқпен о тырып-тұр у (аяқты а уыстыр у) 2 2 3 4 5 6 6 6 3. Т ыныс а лу жа ттығу ларын музык амен жас ап жүр у. 1-4 дег енде тыныс а лу , 5-10 дег енде мұрын арқылы тынысты шығар у. + + + + + + + + + + + 4. Б.қ.:негізгі тұрыс. 1-8 г е дейін с ана п а лға иілу , қо лды ж ерг е қойып тірек ет у, 9-16 сана п, тізені бүкпей, б.қ. ора лу . 1 2 2 3 3 3 3 3 3 4 4 5. Б.қ.: арқамен жа тамыз, қо л дененің деңг ейінде, а лақан ж ерг е тие ді. 1-4 дег енде жамбасты ж ер ден көтереміз, шынт ақ пен т абанды ж ерг е тірек ретінде қо лданамыз. 2 2 3 4 4 4 4 4 4 4 5 6. Б.қ.: 1-4 дег енде о тырамыз,қо лдың с аус ақт арын йыққа тигіземіз, шынт ақ төмен қарайды, 5-8 дег енде б.қ. ора ламыз. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 7. Б.қ.: ішпен жа тамыз, шынт ақ бүгу лі. 1-4 дег енде қо лды тік ұст ап, а лға созамыз. Йықты ж ер ден көтеріп соқыламыз, 5-8 дег енде б.қ.ора лу . 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 8. Б.қ.аяқты а лшақ ұст ап тұрамыз, бо са тылған қо лда гимнастик алық т аяқша е денг е пара ллель бо лады. 1-4 дег енде т аяқшаны ж оғары көтереміз.оңға бұрыламыз, 5-8 дег енде к еле сі жаққа жас аймыз. 3 3 3 4 4 4 5 5 6 6 9. Б.қ.: қабырғадан бір қадам а лшақ б етпе-б ет тұрамыз. Қо лымыз тірек бо лады. 1-2 дег енде шынт ақты бүг еміз. 3-4 дег енде баст апқы қа лыпқа ора ламыз. 2 2 2 3 3 4 4 4 4 5 5 10. Б.қ.: қабырғаға арқамен тұрамыз, бо са тылған қо лда гимнастик алық т аяқша. 1-4 дег енде т аяқшаны ж оғары көтереміз, 5-8 дег енде о тырамыз, 9-10 дег енде баст апқы қа лыпқа ора ламыз. 3 3 4 4 4 5 5 5 6 6 205 АРНАЙЫ БӨЛІМ СТУДЕНТ - ТЕРІНІҢ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ Қозғалыс белсенділігінің төмендігі салдарынан адам ағ - засында табиғи жүйке-рефлекторлы байланыстар бұзылып, жүрек-қантамырлары мен басқа да жүйелер қызметіне, зат ал - масудың бұзылуына және дегенеративті ауруларды (атероскле - роз, т.б.) дамытуға әкеліп соқтырады. Адам ағзасының 33дұрыс қызмет етуі және денсаулықты сақтау үшін қозғалыс белсенділі - гінің анықталған белгілі бір «мөлшері» керек. Сабақтың дене жаттығуларымен сауықтыру нәтижесі ағза - ның аэробты мүмкіндігін көтерумен, жалпы төзімділік деңгейі мен физикалық жұмысқа қабілеттілігіне байланысты. Орта жастағы жақсы шыныққан жүгірушілер ЖЖЖ максималды мүмкін - дігі даярлығы жоқ адамдарға қарағанда шамамен 10 соғу/мин-қа аз. Жүру жүгіру сияқты дене жаттығулар мен 3 сағат аптасына 10-12 апта - дан кейін ОМТ (оттегіні максималды тұтыну) 10-15% артуына әкеледі. Физикалық жұмысқа қабілеттілік жүрек-қантамырлар жүй - есі аурулар тәуекелі: дене массасының және май массасы хо - лестерин мен триглицерид қандағы артериалды қысым және ЧЧС. Одан басқа тұрақты түрдегі дене жаттығулары жасына қарай болатын өзгерістерді баяулатады физиологиялық функ - цияны сондай-ақ дегенеративті өзгерістердің дамуын тежейді. Сүйек-бұлшықет жүйесіне әсері болады. Дене жаттығуларын орындау ТҚА-ның барлық бөлігіне оң әсер етеді және жасына және гиподинамиямен байланысты дегенеративті өзгерістердің дамуын тежейді. Сүйек ұлпасының минералдануы, ағзадағы кальций мөлшері артып, остеопороздың дамуын алдын алады. Лимфаның артроз және остехондроздың алдын-алудың ең жақ - сы тәсілі болып саналатын. Бұл мәліметтердің бәрі сауықтыратын дене тәрбиесімен ай - налысудың адам ағзасына баға жетпес әсерін барын байқатады. жүктеу/скачать 34,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|