Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»

297
зақымдануынан,  өт  жолының,  бауырдың,  ішектің  асқазанға 
рефлекторлық  әсерінен,  ішек  құрттары,  ішек  дисбактериозы 
пайда болады. 
Гастродуоденит 
(
грек.  gaster—  асқазан  және  латын.  duo- 
decim— он екі) 
— 12 елі ішек пен асқазан шырышының қабынуы.
Гастроптоз 
(грек.  gaster—  асқазан  және  ptosis—  құлау)  — 
асқазанның төмен түсіп кетуіне құрсақ бұлшық еттерінің босап, 
созылуы себеп болады. Ол кенет азып, арықтап кеткен адамдарда, 
көп бала көтерген аналарда, ауыр жұмыстан қажыған, әлсіреген 
адамдарда  кез-деседі.  Мұндай  жағдайда  асқазан,  ішек-қарын, 
бәрі  төмен  сырғып  кетеді.  Осының  әсерінен  адам  болымсыз 
тамақ  ішсе  де  асқазан  керіп,  толып  тұрғандай  ауырады,  ас 
қорытуы нашарлайды.
Генотип 
—  ағзадағы  тұқым  қуалаушылық  қасиеттің  негізі 
болып  есептеледі.  Генотип  болашақ  организмнің  дамуында, 
құрылысында,  тіршілігінде,  яғни  барлық  белгілерінде, 
қасиеттерінде, фенотипінде көрінеді. Организмнің тұқым қуалау 
белгісі немесе қасиеттері, оның дамып қалыптасуы генотиптің 
құрамындағы белгілі бір геннің қызметіне байланысты болады, 
сондықтан бір геннің қызметі өзін қоршаған генетикалық ортаға 
байланысты.
 
Гипервентиляция 
— бірнеше минут бойы қарқынды деммен 
терең тыныс алу.
Гиперемия 
(грек. hyper
— 
үсті, төбесі  және haima— қан) 
— 
ан айналым жүйесінің бір жерінде қанның толып, тұрып қалуы.
Гипертермия
 
(грек.  hyper
— 
үсті,  төбесі  және  therme
— 
жылу) 
—  денедегі  жылу  алмасу  қызметінің  бұзылуы 
салдарынан  жиналған  жылудан  дененің  қызып  кетуі.  Бұл 
құбылыс аурулардың салдары ретінде де болады, бірақ ауруға 
жатпайды. Гипертермия дене қызуы 37°С-ден жоғары болғанда 
байқалады, 42,2°С-ге жеткенде адам ес-түссіз күйге енеді. Егер 
оны  уақытылы  емдемесе  (қызуын  түсірмесе),  миына  зақым 
келеді. 
Гипертоническая  реакция 
(грек.  hyper
— 
үсті,  төбесі  және 
tonos— қысым)
 — артериялық қысымның қалыпты өлшемдеріне 
қарағанда  шамадан  тыс  жоғарылауы,  соның  салдарынан  ми 
немесе  коронарлы  қан  айналымының  жедел  бұзылыстарының 
дамуы. Бұл гипертониялық ауруға бейім адамдарда жиі кездеседі. 
Гипертония (гипертониялық ауру) 
(грек. hyper
— 
үсті, төбесі 
және  tonos—  қысым) 
—  жүрек  қан  тамырлары  жүйесінің 
ең  көп  тараған  ауруларының  бірі.  Оның  белгісі  —  тамыр 
тонусы  реттелуінің  бұзылуынан  туған  артериялық  қысымның 
(гипертензия)  көтерілуі  (140\90  мм  сынап  бағанасы  бойынша 
жоғарылауымен білінеді). 
Гиподинамия 
(грек.  hypo
— 
асты,  төмен  және  латын. 
dynamis—  күш)
  —  қимыл-қозғалыс  белсенділігінің  шектелуі 
нәтижесінде адамдар мен жануарлар организмдері тірек-қимыл 
МЕДИЦИНА
-
ЛЫҚ ЖӘНЕ 
СПОРТТЫҚ 
ТЕРМИНДЕР 
СӨЗДІГІ

298
аппараты  бұлшықеттерінің,  қан  айналым  және  тыныс  алу,  ас 
қорыту  және  т.б.  мүшелердің  етті  қабықтары  мен  қабаттары 
жиырылу күшінің төмендеуі. 
Гипоксия

жүктеу/скачать 34,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: