Барша мұсылманның ардақты анасы
−
хазірет Айша
446
ретінде анамыз мұндай кесір мінезден ада болған.
Оның нақты мысалдары да бар. мәселен, аяттар
түсіп, күнәдан таза екені белгілі болғанда анамыз
мұнафықтардың сөзіне еріп, жалаға қосылғаны үшін
жазаға тартылған Хассан ибн сабитпен кейіннен
жауласпаған. Тіпті, жауласу былай тұрсын, Хассан
ибн сабитті қорғаған. Хазірет Хассанды жамандаған
біреудің сөзін естігенде, өткір өлеңдерімен алла ра-
сулын қорғаған бұл сахабаны жамандамауды ескерт-
кен
808
.
анамыздың осындай қасиетін көрсететін мы-
салдар әрине мұнымен шектелмейді. Өз бауырын
809
шейіт еткендерге көрсеткен мінезі де айрықша назар
аударады. Өзіне келген абдуррахман ибн шумасаға
сұрақтар қойды. Халифа ретінде хазірет мұғауияға
риза екендігін көргенде, «Бауырым мұхаммед ибн
Әбу Бәкірге жасаған жамандығына бола естіген
хадисімді саған айтпай қоймаймын» деп, өзіне
қарасты жұрт ризалық танытқан басшылар үшін ра-
сулалладан естіген қуанышты хабарды жеткізді
810
.
Бауырын шейіт етіп, ауыр азап шектірген
адамдарға кек сақтамаған анамыздың алла елшісі
жақсы көрген хазірет Әлиге кектенуі мүмкін емес.
Жәмәл оқиғасынан кейінгі жиындарда хазірет
Әлиге жақындығына бола жеті жолдасымен бірге
808
Бұхари, мағази 32 (3914), Әдәб 91 (5798), мәнәқиб 14 (3338),
мүслим, фадаилус сахаба 156 (2487, 2488), Хаким, мүстадрак 3\555
(6063)
809
анамыздың бауыры мұхаммед ибн Әби Бәкір Жәмәл және сыф-
фында хазірет Әлиді жақтаған.
810
мүслим, Имара 19 (1828), ахмад ибн Ханбал, мүснад 6\93 (24666),
нәсәи, әс-сунәнул Кубра 5\275 (8873), Ибн Хиббан, сахих 2\313 (533)
Хазірет Әли және Айша анамыз
447
шейіт етілген Хужр ибн адый туралы хазірет
мұғауияға хат жазып, бұндай қылмыстарды тоқтату
үшін бар мүмкіндігін қолданған да анамыз болып
табылады. Тіпті, ол мұнымен де шектелмей, ашуын
білдіріп: «Хужр мен жолдастарын шімірікпей
өлтіргенде алладан қорықпадың ба? Хужрға неге
жаның ашымады? Одан мейіріміңді неге аяп қалдың?»
деп, қателігін хазірет мұғауияның бетіне басып айту-
дан да тартынбаған
811
.
Ең қиын сәттерде анамыздың хазірет Әлиді
қолдағанына куә боламыз
812
. Хазірет Османнан кейін
халифалық міндетті мойнына сол ала алатынын
айтып, жұртты осыған бағыттаған
813
. Өзіне сұрақ қоя
келгендерге Әлидің көп білетінін айтып, соның үйіне
жіберетін
814
.
Жәмәл шайқасы күні жаны сыздап тұрып
айналасындағыларға былай деген:
– Балаларым! Өкінішке орай, біріміз бірімізді
қинадық, қайғылы оқиғаларды бастан өткердік және
біраз шаршадық. Осы болған жағдайларға байланы-
сты және бұдан кейін де жалған сөздері үшін ешкім
811
Әртүрлі риуаяттар біріктіріліп берілген. Бұған қоса, бұл оқиғаның
айша анамыз бен хазірет Әли арасында болған айтылатын
салқындықты жоққа шығаратын мәнге ие екенін тағы бір рет
ескерткен жөн. Қараңыз: ахмад ибн Ханбал, мүснад 4\92 (16878).
Қараңыз: Табари, Тарих 3\220, 232, Ибн абдулбәрр, Истиғаб 1\332
812
Тирмизи, мәнәқиб 61 (3874), нәсәи, Хасаис 35 (8496), Хаким,
мүстадрак 3\167 (4731)
813
Ибн Әби шәйба, мұсаннаф 7\545 (37831), Ибн Хажар, фәтхул Бари
13\57, Тахмаз, әс-сәйидәту айша 121
814
мүслим, Тахара 85 (276), нәсәи, Тахара 99 (129), Ибн мажә, Та-
хара 6 (552), ахмад ибн Ханбал, мүснад 1\96 (748), абдурраззақ
мұсаннаф 3\128 (5029), Тахмаз, әс-сәйидәту айша 120
|