Университети ширинова екатерина туракуловна
«Ўзбек тили банк-молия терминологиясини
жүктеу/скачать 0,87 Mb. Pdf көрінісі
|
avtoreferat
| «Ўзбек тили банк-молия терминологиясини
тартибга солиш масалалари» номли 4.2-бўлимида соҳага доир луғатларда, дарслик ва қўлланмаларда берилган терминлар, уларни тартибга солиш хусусида фикр юритилади. Ўзбек тили банк-молия терминологиясида ўзлашма терминларни қўллашга мойиллик кузатилади. Натижада соҳа терминларининг умумхалқ томонидан тушунилиши ва қўлланилишида муаммолар, қийинчиликлар юзага келиши мумкин. Шундай ноқулайликларни бартараф қилиш, қолаверса, ўзбек тилининг нуфузини янада ошириш, унинг қўлланиш кўламини кенгайтириш мақсадида бир қатор ўзлашма терминлар ўрнида ўзбек тилида мавжуд сўзлардан қўллашни таклиф қиламиз: аванс – бўнак; акционер – ҳиссадор, акциядор; альпари – мувозанат; альянс – иттифоқ; аманко – қарздорлик; амбаллаж – қадоқлаш; аннуляция – бекор қилиш; актив – фаол маблағ; бартер – мувоза; демпинг – арзонгаровга бериш, муфт бериш; контракт – шартнома, битим; баланс – ҳисоб, мувозанат; пассив – қарздорлик; пеня – ўсим; счёт – ҳисоб рақами; инфляция – қадрсизланиш; дефляция – қадрлатиш; капитал – захира, маблағ; ажио – тафоввут; арбитраж – олди-сотди амалиёти; депонент – заҳирага қўйиш, заҳирада сақлаш; дисконт – валюта курсидаги фарқ, курсора; лот – савдога чиқариш, тикилган маблағ; паритет – тенглик; трансферт – ўтказиш; чартер – вақтинчалик; бухгалтерия – ҳисобиёт; агент – воситачи, даллол; компания – ширкат; гарант – кафолатчи, кафил. Қайд қилинган терминларнинг айримлари, хусусан шартнома термини мулоқотда фойдаланилади. Аммо қўлланилиш қўламини тартибга солиш мақсадида барча меъёрий ҳужжатларда мазкур терминнинг ишлатилишида бир хилликни таъминлашга эришиш лозим. Бу каби терминлар якка ҳолатда қўлланилишидан ташқари ўнлаб терминларнинг минимал элементи сифатида қатор банк-молия терминлари таркибида ишлатилишини ҳисобга олсак, салмоқли миқдордаги терминларни миллий тилимизда қўлланилишига эришамиз. Сўнгги йилларда мамлакатимизда фаолият кўрсатаётган банклар томонидан таклиф қилинаётган омонат турлари номлари сифатида ниҳол, қалдирғоч, устоз, умид ... сингари сўзлар қўлланиб, терминлашмоқда. Назаримизда, бу каби миллий тилимизда мавжуд сўзларнинг омонат турлари 17 Saparniyozova M., LutfullayevaD. Antroposentrik tilshunoslik. O‘quv-uslubiy majmua. – Toshkent, 2016. 24 сифатида банк амалиётида қўлланилиши ҳам лисоний нуқтаи назардан, иқтисодий нуқтаи назаридан ижобий ҳолат. Пул ўтказмаларини номловчи терминлар сифатида ўзбек тилидаги ҳамён , чўнтак , бир зумда сингари сўз ва бирикмаларни қўллаш мақсадга мувофиқ. Пластик карта терминининг ўрнига пластҳамён, пластён, пластак вариантларидан бирини қўллаш орқали ўзбек тилининг бой имкониятларини юзага чиқариш мумкин. жүктеу/скачать 0,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|