Мазмұны нормативтік сілтемелер

137 
шығармашылық ойлауының үш деңгейін анықтауға мүмкіндік берді: 
креативтілік, эвристикалық, ынталылық. 
Креативтілік деңгей 
студенттерде танымдық қызығушылықтың болуымен, 
шығармашылыққа құндылық қарым-қатынасымен, өзін-өзі жүзеге асырудың 
тұрақты мотивімен; шығармашылық ойлаудың мәні мен оның қалыптасу тетіктері 
туралы жүйелендірілген, терең біліммен, интуицияның, шығармашылық ойлаудағы 
қиялдың рөлімен; қарама-қайшылықты анықтай білу және проблеманы тұжырымдай 
білу, оны шешу үшін логикалық операциялар мен эвристикалық тәсілдерді қолдана 
білу, ойлы эксперименттеу, рефлексияны жүзеге асыру білімдерімен сипатталды
.
Эвристикалық деңгей 
танымдық қызығушылықтың дамығандығы, қызметтің 
жекелеген түрлеріндегі шығармашылыққа құндылық қатынасымен; шығармашылық 
ойлаудың мәні, оның қалыптасу механизмдері, интуицияның, шығармашылық 
ойлаудағы қиялдың рөлі туралы терең, бірақ жүйелі түрде қалыптаспаған білім; 
қарама-қайшылықтарды интуитивті анықтау, логикалық операциялар мен 
эвристикалық тәсілдерді қолдану, проблемаларды шешумен ерекшеленді. 
Ынталылық деңгей
танымдық қызығушылық,
өзін-өзі іске асыру мотиві 
жеткілікті түрде тұрақты емес, ситуативті екенін; шығармашылық ойлау туралы 
білім жүйесіз, шығармашылық ойлауды қалыптастыру механизмдері белгісіз; 
қойылған мәселелерді шешу кездейсоқ және белгісіз екендігін көрсетті. 
Педагогикалық эксперимент нәтижелерін сандық бағалау ара қатынас 
әдісімен, яғни эксперименттің басында және соңында шығармашылық 
ойлаудың қандай да бір деңгейіндегі студенттердің пайыздық арақатынасы 
бойынша жүргізілді. 
Тәжірибелік-эксперимент жұмысы барысында зерттелетін сапаның 
қалыптасу деңгейінің динамикасын қадағалау үшін біз динамикалық 
қатарлардың келесі көрсеткіштерін пайдаландық: 
- студенттердің шығармашылық ойлау деңгейінің сандық өсуін көрсететін 
орташа көрсеткіш (Ок) мұндағы А, Ъ, с, d-шығармашылық ойлаудың төмен, 
рұқсат етілген, орташа, жоғары деңгейлеріндегі студенттер санының пайыздық 
көрсеткіші; 
- студенттердің шығармашылық ойлауын дамыту деңгейінің (немесе 
өлшемінің) соңғы және бастапқы мәндерінің айырмашылығын көрсететін 
абсолютті өсім (G) көрсеткіші формула бойынша есептелген: 
G = Пкон - Пнач> ПНач – көрсеткіштің бастапқы мәні; Пкои – 
көрсеткіштің соңғы мәні; КЭфф – формула бойынша есептелетін 
эксперименттік әдістеме тиімділігінің коэффициенті: КЭфф = Ок (э)/Ок (б), Ок 
(э) – эксперимент тобының орташа көрсеткішінің мәні; Ок (б) – бақылау 
тобының орташа көрсеткішінің мәні. Эксперименттің соңғы кезеңінде 
тәжірибелі топ студенттерінің шығармашылық ойлауын қалыптастыру 
деңгейінің сапалы өсуін бағалауды бақылау тобының студенттерінің бастапқы 
деңгейіне және шығармашылық ойлау деңгейіне қатысты математикалық 
статистика әдістерінің көмегімен жүргізуге болады 
Зерттеу нәтижелерін талдау үшін "хи-квадрат" критерийі қолданылды 10-
кестеде ұсынылған эксперимент басындағы кесік нәтижелері педагогикалық 

138 
эксперимент жүргізілгенге дейін бөлінген көрсеткіштер бойынша тәжірибелік 
және бақылау топтарында ерекше айырмашылық болмағанын көрсетеді. Бұл 
туралы, атап айтқанда, критерийлер бойынша орташа көрсеткіштер (Ок) 
(мотивациялық – эксперименттік топта 1,81 және – бақылау тобында – 1,92; 
зияткерлік топта – 2,04 және 2,16; әрекет – 2,02 және 2,16) мәндерін 
куәландырады. 
Зерттеуде 
біз 
зерттелетіндерді 
кездейсоқ 
таңдаумен 
айналысатын болсақ, онда анықталған деңгейлердің арақатынасы ұқсас деп 
болжауға болады. Бұл бізге эксперименттің тиісті кезеңінде шынайылығы 
жоғары эксперимент тобын бірдей іріктеуге бақылау тобын іріктеуді санауға 
және одан әрі "хи-квадрат" критерийін есептеу кезінде 5%-дық маңыздылық 
деңгейін қабылдауға мүмкіндік берді. 
Кесте 11 - Экспериментке дейінгі салыстырмалы мәліметтер (жалпы адамдар 
санынан пайыздық көрсеткішпен %) 
Компонеттері 
Деңгейлері 
ЭТ 
БТ 
Саны 

жүктеу/скачать 5,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: