№
сабақ
Сабақтың тақырыбы
Бөлім
Мәтінді мұғалім оқиды.
Білгенің жөн
Анықтайық
Салыстырайық
Бақылайық
Тәжірибе жасайық
Зерттейік
Қызықты мәлімет
Мәтін мен суреттер,
танымдық ақпараттар.
Мәдени өсімдіктер
Бақ
Бақша
ӨСІМДІКТЕР
ЖАНУАРЛАР
ТАБИҒАТТЫ
ТАНУ
ӘДІСТЕРІ
АДАМ
КЕҢІСТІК
ЖӘНЕ УАҚЫТ
ЖАРЫҚ,
ДЫБЫС
КҮШ ЖӘНЕ
ҚОЗҒАЛЫС
ЖЫЛУ,
ЭЛЕКТРЛІК,
МАГНИТТІЛІК
ЖЕР ЖӘНЕ
ҒАРЫШ
5
Өзім туралы
1. Зерттеу
кезеңдері
3. Өсімдіктердің
негізгі бөліктері
4. Өсімдіктердің
тіршілігіне қажетті
жағдайлар
Мен зерттеушімін
Жанды табиғат (өсімдіктер)
2. Табиғатты
танып-білу
әдістері
5. Жабайы
және мәдени
өсімдіктерге
күтім жасау
6
7
Мен зерттеушімін
Кім
көмектеседі?
СЕН
айналадағы құбылыстарға, нысандарға зерт-
теу жүргізесің.
• зерттеу
• зерттеуші
• бақылау
• тәжірибе
Кел, ойланайық
Айналаны танып-білуге кімдердің көмегі қажет?
1
Зерттеу кезеңдері
6
7
Зерттеу
кезеңдері
Нені пайдаланасың?
Көру
Бақылау
Болжау
Ұстау
Анықтау
Сипаттау
Салыстыру
Тәжірибе
жасау
Дәлелдеу
Қорытындылау
Білгенің жөн
8
9
Мен зерттеушімін
СЕН
• қоршаған әлем құбылыстарын зерт-
теу қажет екенін түсінесің;
• көрсетілген тәжірибені түсіндіресің.
• бақылау жүргізу
• тәжірибе жасау
Кел, ойланайық
2. Табиғаттағы түрлі дыбыстарды ажыратуға не
көмектеседі?
1. Табиғат сұлулығын бақылауға не көмектеседі?
2
Табиғатты танып-білу әдістері
8
9
Есіңде сақта
3. Айналадағы алуан түрлі иісті қалай сеземіз?
4. Заттың дәмін қалай сеземіз?
5. Сипап сезу арқылы заттың пішінін, қаттылығы мен
жұмсақтығын, тегістігін, жылы-суықтығын біле-
міз. Заттың сыртқы сипатын тануға алақанымыз
бен саусақтарымыз көмектеседі.
10
11
Білгенің жөн
Бақылау
– танып-білудің ең қарапайым әдісі.
Бақылауды сырттай немесе тәжірибе жасау
арқылы жүргізеді.
Тәжірибе жасау
– адамның мақсатына сәй-
кес іс-әрекеті.
Зерттейік
Табиғат ғажайыптарға толы. Оның біз біл-
мейтін сырлары көп. «Жаратылыстану» пәні
арқылы өзіңді қызықтырған сұрақтарға жа-
уап аласың. Табиғаттың сырларын біліп,
жаңалықтар ашасың.
6. Күзде жапырақтар неге сарғаяды? Мұғалімнің
көмегімен зерттеу жүргіз.
10
11
Мен зерттеушімін
3
Кел, ойланайық
Бізді қоршаған орта
табиғат
деп аталады. Ол
жанды
табиғат және
жансыз
табиғат болып
бөлінеді.
1. Суретте не бейнеленген? Оларды қалай топтау-
ға болады?
СЕН
• өсімдіктерге сипаттама беріп, олардың
тіршілік ортасын анықтайсың;
• өсімдіктердің негізгі бөліктерімен таны-
сасың;
• жанды, жансыз табиғатты ажыратасың.
• ағаш
• бұта
• шөптесін өсімдік
• жанды табиғат
• жансыз табиғат
Өсімдіктердің негізгі бөліктері
Өсімдіктер
Білгенің жөн
12
Ойланайық
Салыстырайық
2. Өсімдіктер қандай жерлерде өседі?
3. Өсімдіктердің үш тобын салыстыр. Олардың
ұқсастығы мен айырмашылығын айт. Өсімдіктер
қандай белгілеріне қарай үш топқа бөлінді?
дің
ағаш
бұта
шөптесін
өсімдік
жапырақ
жапырақ
бұтақ
бұтақ
жапырақ
сабақ
Жанды табиғатқа
тірі ағзалар жатады. Олар
өседі, тыныс алады, қозғалысқа түседі. Көбейе-
ді, қоректенеді, тіршілігін тоқтатады.
Жансыз табиғат
өспейді, тыныс алмайды,
жылжи алмайды, көбеймейді әрі қоректенбейді.
Тыңдайық
еңлікгүл
жантақ
түймедақ
тұңғиық
13
Анықтайық
Салыстырайық
4. Суретке назар аудар. Өсімдіктің бөліктерін ата.
Тамыр қандай қызмет атқарады? Сабағы ше?
5. Сыныптағы бөлме өсімдіктеріне назар аудар.
Оларды басқа жансыз заттармен салыстыр.
Айырмашылығын айт.
Өсімдіктің негізгі бөліктері:
тұқым, тамыр, сабақ,
жапырақ, гүл, жеміс. Тұқым
арқылы өсімдік
көбейеді және таралады.
Тамыр
өсімдікті то-
пырақта бекітіп ұстайды. Өсімдік тамыр арқылы
қоректенеді.
Сабақ
тамырдың топырақтан сіңір-
ген қорегін өсімдік мүшелеріне жеткізеді. Өсімдік
жапырақ
арқылы тыныс алады.
Гүл
– өсімдіктің
жемісі мен тұқымы өсетін бөлігі. Гүлдің орнына
жеміс пайда болады.
Жеміс
– өсімдіктің өнімі.
Тыңдайық
жеміс
гүл
жапырақ
тұқым
тамыр
сабақ
14
15
Мен зерттеушімін
СЕН
• өсімдіктердің өсуіне қажетті жағдайлармен
танысасың.
• су
• ауа
• топырақ
• жарық
• жылу
Кел, ойланайық
Білгенің жөн
1. Өсімдік жарықсыз өсе ала ма? Өсімдіктердің
өсуі үшін судың маңызы қандай?
4
Өсімдіктердің тіршілігіне қажетті
жағдайлар
АУА
2. Өсімдіктердің тіршілігіне
су, жарық, жылу, ауа,
топырақ
қажет.
Өсімдіктер
14
15
• топыраққа тамырымен бекиді;
• қорегін топырақтан су арқылы
сіңіреді;
• Күн сәулесінен жарық пен жылу
алады;
• су болмаса, солып қалады.
Бақылайық
Зерттейік
3. Сынып бөлмесіндегі гүлдердің өсуіне қажетті
жағдай бар ма? Бөлме өсімдігінің қайда ор-
наласқанын бақыла. Оның жапырақтары Күнге
өздігінен бағыттала ма?
4. Бұршақтың өсуін қадағала. Сызба бойынша
тәжірибе жаса.
АУА
Өсімдіктер
16
17
Қызықты мәлімет
Балдыршөп
– ең көне
өсімдік. Жасы бір миллиард
жылдан асады. Оның адам
денсаулығына пайдасы зор.
Ойланайық
6. Жер мен Айдың табиғатын салыстыр.
Айда тіршілік бар ма?
5. Күзде әртүрлі жапырақтар мен шөпті кептір.
Қандай өзгеріс байқадың?
1. Өсімдіктердің жапырақтарын, гүлдерін жина.
2. Оларды кітаптардың арасына салып қой.
3. Коллаж жаса.
Жердің беті
Айдың беті
16
17
Мен зерттеушімін
• мәдени өсімдік
• жабайы өсімдік
• тыңайтқыш
• арамшөп
СЕН
• жабайы және мәдени өсімдіктерді ажы-
ратасың;
• мәдени және бөлме өсімдіктеріне күтім
жасауды үйренесің.
Кел, ойланайық
Білгенің жөн
Мәдени өсімдіктер
Бақта өседі
Бақшада өседі
1. Суретке назар аудар. Өнімдер қайдан келді?
Олардың өсуіне кімдер еңбек сіңірді?
Өсімдіктердің тіршілік үшін маңызы зор. Өсім-
діктер ауаны тазартады. Адамдар өсімдіктерден
азық-түлік, дәрі, киім, бояу, құрылыс заттарын
жасайды. Олар өсімдіктерді суарады. Топырағын
қопсытады. Тыңайтқыштар себеді. Адам күтіп-
баптайтын өсімдік
Достарыңызбен бөлісу: | 
