ү л сөзлі етістіктін көсемше  т ү о і лей аламыз. ал 174

грамматикалық мағынасы да, сөйлемдегі қызметі де бұл жерде 
етістікке жат екенін көру қиын емес.
Сөйтіп, қазіргі қазақ тілінде етістіктің, бір жагынан,
лексика-грамматикалык категориялары, екінші жағынан, таза 
грамматикалық категориялары, ал, үшінші жағынан, өзара 
жеке грамматикалық категория бола алмайтын, бірақ басқа таза 
грамматикалық категория (шақ категориясын) жасауға негіз 
болатын ерекше формалары (есімше, көсемше) немесе бүтіндей 
басқа сөз табының грамматикалық сипатын ғана көрсететін 
айрықша түрі (түйық етістік) бар екенін байқай аламыз. Олар- 
ды, жоғарыда көрсетілгендей, грамматикалық, семантикалық
сипаттары арқылы бір-бірінен ажырата білу қажет.
Бүның өзі етістік грамматикалық сөз табы ретінде басқа 
сөз таптарынан ерекше екенін көрсетеді. Етістіктің түрлену, 
тұлғалану жүйесі, олардың сөйлеуде қолданыстық қасиеті 
әрі күрделі, әрі сан алуан екенін байқаймыз. Сол түрлену 
жүйесінің негізінде құралатын грамматикалық, лексика- 
грамматикалық және таза грамматикалық категориялары мен 
ерекше грамматикалық тұлғаларының сипаттары да әр алуан.

Ш АРТТЫ ТҮРДЕ ҚЫ САРТЫ ЛЫ П АЛЫНҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМ І
1. А. -ГТН . - Аханов К. Грамматикалық теорияның негіздері,
Алматы, 1972.
2. А. - СЛТ. - Ахманова О. С. Словарь лингвистических тер-
минов, М., 1966.
3. А. - ТБН. - Аханов К. Тіл білімінің негіздері, Алматы,
1973.
4. Ә. - ҚТ. - Әбуханов Ғ. Қазақ тілі, Алматы, 1960.
5. Б. Қ. - ҚҚТ. - Балақаев М., Қордабаев Т., Қазіргі қазақ тілі,
Алматы, 1961.
6. Б. М. - Балақаев М. Қазақ тілі мәдениетінің мәселелері,
Алматы, 1971.
7. Б. - ТМК. - Бондаренко А. В. Теория морфологических
категорий, Л., 1976.
8. В. Г. - ОНП. - Вильданова Н., Гарипов Т. Один нулевой
падеж или нулевые формы разных падежей. ж. «Советская тюр-
кология», 1988, № 4.
9. Г. ССТЯ. - Гапиев Ф. А. Суффиксальное словообразованне
в современном татарском литературном языке, Казань, 1974.
10. Д. - ГБЯ. - Дмитриев Н. К. Грамматика башкирского язы-
ка, М., Л., 1948.
11. Д. - СТЯ. - Дмитриев Н. К. Строй тюркских языков, М.,
1962.
12. Д.К. - АКТ. - Давлетов С, Қүдайбергенов С. Азыркы кыр-
гыз тили, морфология, Фрунзе, 1980.
13. Ж.Н. - ҚТСМ. - Жанпейісов Е., Нурханов С. Қазақ
тіліндегі сөзжасам мәселелері, Қазақ ССР ҒА Хабарлары, фило- 
логпя сериясы. 1985, № 1.
176

14. И. - ГМФ. - Исаев С. Грамматикалық мағына мен 
форманың сәйкестігі және нольдік тұлға туралы. «Қазақстан
мектебі» ж, 1976, № 8.
15.И. - ЕИП. - Исаев С. Еще раз об именительном падеже 
(атау септік) в казахском языке. Известия АН КазССР, серия
филологическая, 1979, Х°4
16. И. —
ЕТЕ. - Исаев С. Етістік түбірдің кейбір грамматика-
лық ерекшеліктері, «Қазақстан мектебі», ж, 1987, №10.
17. И - ҚӘТД. - Исаев С. Қазақ әдеби тілінің совет дәуірінде
дамуы. Алматы, 1973.
18. И. - НОК. - Исаев С. Некоторые особенности употребле- 
ния конструкции с родительным падежом в языке периодиче- 
ской печати. Известия АН КазССР, серия обществоведения,
1973, №4.
19. ИСГТЯ. - Исследования по сравнительной грамматике
тюркских языков, П, морфология, М., 1956.
20. К. - ГТЯ. - Кононов А.Н., Грамматика современного ту-
рецкого литературного языка, М-Л., 1956.
21. К. - ГУЯ. - Кононов А.Н. Грамматика современного узбек-
ского литературного языка, М—
Л., 1960.
177

МАЗМҮНЫ
Алғы сөз 
Кіріспе....
3
5
I Бөлім. Сөз және оның мағыналық ерекшеліктері............ 7
§ 1. Сөз - т іл білімінің объектісі............................................. 8

жүктеу/скачать 10,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: