Абжанова сокращенная indd
Тағамдық майлардың биологиялық құндылығы
жүктеу/скачать 5,39 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тағамдық майлардың биологиялық құндылығы
тамақтық майлар глицерин мен жоғарғы майлы қышқылдардың күрделі эфирлері болып табылады. май − тамақты қорыту нәтижесінде ішектен лимфаға келіп түсетін глицерин мен май қышқылдарынан құралады. бұл майды синтездеу үшін – құрамында әртүрлі май қышқылдары бар тағамдық майлар қажет. Қаныққан май қышқылдары (стериновая, пальмитиновая, капро- новая, масляная және т.б.) орташа биологиялық құндылығы бар май қышқылдары адам ағзасында жеңіл синтезделеді, май алмасуына, бауыр функциясына кері әсерін тигізеді, атересклероздың өсуіне әсерін тигізеді, өйткені қандағы холестерин құрамының жоғарылауына әкеліп соқтырады. бұл май қышқылдары көп мөлшерде жануар тектес майларда (қой, сиыр) және кейбір өсімдік тектес майларда (кокоста) кездеседі. Қанықпаған май қышқылдары (арахидоновая, олеиновая, линоле- новая, және т.б.) сутегін, басқа да заттарды қосуға және ашуға жақын биологиялық белсенді қосылыс екенін көрсетеді. ішіндегі белсенді: линоленовая, арахидоновая, линолевая – бұларды қанықпаған май қышқылдары деп атайды. Олар биологиялық қасиетіне байланысты өмірлік негізгі заттарға жатқызылады және F дәрумені деп аталады. Олар май және холесте- рин алмасуда белсенді үлес қосады және иілгіштігін жоғарылатады, қан тамырларына ену қабілетін төмендетеді, ұйыған қанпайда болу- ынан сақтандырады. Қанықпаған май қышқылдары адам ағзасында синтезделмейді және олар тамақтық майлармен кіруі керек. Олар шошқа қыртыс майында, сарымай және зәйтүн майында, балық май- ында кездеседі. бұл майлар төмен температурада ериді (28-30ºс) және жоғары тем- пературада қорытылады (98%). майдың биологиялық құндылығы құрамында май еріткіш дәрумендердің а және Д (балық майы, сарымай), е дәрумені (өсімдік тектес майлар), фосфатидтер, ситериндердің болуымен сипатталады. 65 Фосфатидтер және стериндер клетка және ұлпа құрамына кіре оты- рып, май алмасу үдерісіне және секреция гормондарына әсер етеді. Олар сүтте, жұмыртқаның сарысында, өсімдік тектес майда кездеседі. жүктеу/скачать 5,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|