Оқытуды бағалау Мұғалімдерді бағалау бойынша айтарлықтай әдебиет қоры бар
(Campbell
et al ., 2003; OECD, 2009; OECD, 2013). Негізінде, мұғалімдер
-
ді бағалау екі мақсатты көздейді: мұғалімдерді жалдау, көтермелеу не
жұмыстан шығару туралы шешім қабылдау немесе оқытуды дамыту.
Қысқасы, Коппич (2008) айтқандай, бағалау – бұл есеп беру және жақ
-
сарту. Біріншісі – нәтижелерін басқа мұғалімдермен (нормаға сай) са
-
лыстыруды, сондай-ақ құзіреттілік немесе стандарттар (критерийлер
-
ге сай) сияқты келісілген көрсеткіштерді қамтиды. Бұл жағдайда баға
-
лау сенімді әрі әділ (пайымдаулар қай уақытта да, қай мұғалім туралы
болса да дәйекті) және нақты болуы (бағалау іс жүзінде баға берілетін
нәрселерге қатысты ғана жүргізілуі) тиіс. Екінші мақсатқа сәйкес, ба
-
ғалаушы оқушылар мен мұғалімдердің мінез-құлқының қаншалықты
өзгертетінін ескеруі керек. Өкінішке қарай, мұғалімдерді бағалау мо
-
дельдері мен тәжірибелерінің көпшілігі оқыту мен оқуды жақсартуда
оң нәтиже бермегендіктен сынға ұшырады. Америкалық сыншылар
-
дың бірі мұның «мұғалімдердің 90 пайыздан астамын үздік орындау
-
шылар санатына жатқызып, аз ғана пайызын қанағаттанарлықсыз»
деп көрсететін жүйеге алып келетініне келіседі (Little, 2009: vii). Алай
-
да кез келген бағалау оқытуға баға берудің күрделілігін ескере оты
-
рып, бірқатар нақты мәліметтерге негізделуі керек деген тұжырым
бар. Оқытудың (және оқудың) сапасын әртүрлі дереккөздерді қолдана
отырып анықтауға болады (1.1-сызба).
Үздік мұғалім деген кім және оны қалай анықтаймыз?
30
