Жоспарлау
және дайындық
363
Ортамерзімді жоспарлау
Ортамерзімді жоспарлар әдетте мектеп семестрі немесе бір жылды
қамтиды және оқудың білім, дағдылар, тұжырымдамалар, көзқарастар
мен құндылықтар сияқты дамытуға тиіс элементтерін егжеи�-тегжеи�лі
қарастырады. Кеи�де олар бөлімдер (тараулар) немесе
жұмыс схемала
-
ры
түрінде беріледі. Ресурстар мен оқыту стратегиялары оқушылар
-
дың күрделі және қызықты іс-шараларға қатысу мүмкіндігін барынша
кеңеи�туге (арттыруға) бағытталуы керек.
Англияда 1990 жылдың соңы мен 2000 жылдың басында көпте
-
ген мектеп 1997 жылы құрылған ұлттық орган және Мемлекеттік оқу
бағдарламасын қабылдауға жауапты «Біліктілік пен оқу бағдарла
-
масы бои�ынша басқарма» енгізген жұмыстың кешенді жоспарларын
қабылдады. Кеи�бір мектептер заңмен бекітілмеген мұндаи�
жоспар
-
ларды Мемлекеттік оқу бағдарламасының пәндерімен баи�ланысты
әрбір бөлім үшін болжалдар, мақсаттар,
іс-шаралар, ресурстар мен
күтілетін нәтижелерді анықтаи�тын жоспарлау құралы ретінде бағала
-
ды. Оларды әлі де ұлттық архив уеб-саи�тынан табуға болады (http://
webarchive.nationalarchives.gov.uk). Біліктілік пен оқу бағдарламасы
бои�ынша басқарма аннотацияланған жоспарлар (схемалар) мыса
-
лын келтіргенімен, өкінішке қараи�
көптеген мектеп бұл мысалдар
-
ға беи�імделе алмады. Бұл мұғалімдердің креативі мен икеміне зиян
болып шықты. Өи�ткені елдегі бүкіл мектеп балалар мен мектептер
-
дің қажеттілігі мен қызығушылығына беи�імделген
оқу бағдарлама
-
сын жасаудың орнына жаппаи� Үндістанның Чембаколли ауылы мен
Мондриан суреттерімен танысып кетті. Оның үстіне жоспардың
(схеманың) тұжырымдама негізі ерекше сынға ұшырады. Мысалы,
Ходкинсон (2004) балалардың тарихи кезеңдерді түсінуін
дамытуда
түсініксіз әрі тиімсіз деп есептеген тарихи схемаларды сынады. Де
-
генмен бұл жоспарлар мұғалімдерді, әсіресе тәжірибесіз, әлсіз (өзіне
сенімсіз) мұғалімдерді нақты және мағыналы жоспарлау құрылымы
-
мен, сондаи�-ақ оқу бағдарламасының уақыты мен даи�ындығы шек
-
теулі дизаи�н және технология сияқты пәндер үшін қамтамасыз етті.
9.3-сызбада дизаи�н және технология пәні бои�ынша 1-сыныптағы «үи�
-
лер» тапсырмасының бөлімі көрсетілген. Әртүрлі болжамдар мұғалім
-
дерге өздерінің сабақ оқытуын саралауға көмектесті.
Мектептерде қолданылатын көптеген коммерциялық оқу бағдар
-
ламалары бар. «Chris Quigley Education» (2008) Гаи� Клакстонның (2002)
жұмыстарына негізделген пәнді және «оқуды үи�рену» дағдыларын
дамытуға назар аударады. Оқушылар осы дағдылар арқылы дамып,
қола, күміс және алтын деңгеи�леріне жете алады. Мысалы, рефлектив
-
ті, беи�імделгіш және тапқыр болады. Кеи�бір мектептер «Әуежаи�лар»,
Жоспарлау және дайындық
364
«Жаһандық свопшоп» және «Мен тірімін» сияқты қызықты тақырып
-
тарға негізделген жоспарлаудың көптің көңілінен шыққан тәсілі бол
-
ған Халықаралық бастауыш мектеп оқу бағдарламасын қолданады
(Қараңыз: www.greatlearning.com/ipc). Осы сияқты «Cornerstones» оқу
бағдарламасы мұғалімдерге төрт принципке (араласу, даму, инновация
және экспресс) сүи�енген Мемлекеттік оқу бағдарламасымен баи�ланыс
-
ты көрнекі контент беруге тырысады. Мысалы 3-сынып оқушылары
«Scrumdiddlyumptious» деген (Шығармашылық оқу жобасы)
бөлімді
оқиды (www.cornerstoneseducation.co.uk).
Білім беру басқармасы стандарттары (OFSTED) үздік деп таныған
мектептердің оқу бағдарламаларын жоспарлау сипаттары ортақ. Бұған
шығармашылық қабілетін дамытуға басты назар аудару, қиялды ынта
-
ландыру және оқушыларды, ата-аналарды және қоғамды оқу бағдарла
-
масына белсенді қатысуға тарту жолдарын табу кіреді. Мысалы, Сол
-
түстік И�оркширдегі Крокау және Раи�лстоун шіркеуі Англия бастауыш
мектебінде әрбір тақырыптың «ұшу» іс-шарасы мен «қонуы» бар.
«Ұшу» іс-шарасы балалардың тақырыпқа енуіне көмектессе, «қону» –
ата-аналарды шақырып, жиналыс немесе қои�ылым ретінде атап өтуге
болатын, оқудың құрметіне жасалған қорытынды іс-шара. Осы екі іс-
шараның арасында балалар мен мұғалімдер дағдыға негізделген оқу
бағдарламасында бірге жұмыс істеи�ді. Тағы бір үздік мектепте келесі
оқу бағдарламасының тақырыбын жоспарлау кезінде мұғалімдер оқу
-
шыларынан осы тақырып туралы не білетінін және тағы нені үи�ренгісі
келетінін сұрап, ақылдасады. Әр тақырыптың соңында оқушылар өз
оқығанын басқаларға көрсету үшін нақты бірнәрсені көрсетеді деген
болжам болады. Бұған жобаларда бірлесіп жұмыс істеу және оған ата-а
-
наларды араластыру кіруі мүмкін. Мысал ретінде бірқатар суретшілер
-
дің жұмыстары қои�ылған галереяны, адам құқықтары жөнінде кәсіби
түрде жарық көрген
Every Child Counts
деп аталатын кітапты және Тю
-
дор банкетін атауға болады.
Достарыңызбен бөлісу: