Дифференциация
Мұғалімдер осы уақытқа дейін аралас қабілетті сыныпқа сабақ бе
-
ріп келді, ал әр баланың жеке қажеттілігіне сай жұмыс жүргізу қалыс
қалып қойып отырды. Дифференциация әрбір жеке оқушының қаже
-
тін орындауға бағытталады. Беннет және басқалар (1984) көп жағдай
-
да 2-сынып оқушыларның 60 пайызы және 3-сынып оқушыларының
Инклюзив практиканы дамыту
417
70 пайызы аса ауыр немесе тым жеңіл тапсырмаларды орындап жата
-
тынын анықтаған. Лестердегі мектептегі мына хатта жазылғандай, Бі
-
лім беру стандарттары басқармасы тапсырма күрделі болмаса, оны ата-
аналарға, балаларға және мұғалімдерге айтудан тартынбайды: «өкі
-
нішке қарай, біз сіздің білімді қажетті түрде алмағаныңызды байқадық.
Тапсырмалардың көбісі сіз үшін өте жеңіл» (
The Daily Telegraph,
2008).
Томлинсон және Стрикландтың (2005) мәлімдеуінше, мұғалімдер мына
мәселелер бойынша оқытуда дифференциация жасайды:
оқу мазмұны бои�ынша (олар не үи�ренді), мысалы, көп мәтінді паи�
-
далану;
оқу үдерісі (олар қалаи� үи�ренді), мысалы, топпен, жеке, қосымша
ересектермен;
нәтижесі (оқығандарын қалаи� көрсетеді), мысалы, мәтін немесе ви
-
зуалды, ауызша формада.
Зерттеулерге сәйкес, оқуға қабілеті төмен оқушылар белгілі бір ба
-
ғаға қолы жетпесін білген кезде демотивацияға ұшырап, ол «білгішсы
-
мақ» және «ақымақ» сөздерін қолданатын «мәдениетке» ұласуы мүмкін
(дәйексөз: Lord and Jones, 2006: 71). Rose және Howley (2007) мүмкін
-
дігінше барлық балалар талқылап, көмектесіп, тіпті бір-біріне жетек
-
шілік етіп жұмыс істеуі үшін, оларға бірдей тапсырма беруге тырысу
керек деп ұсыныс айтады. Сонымен қатар авторлар қабілетті балалар
өз түсінігі мен машығына сай ойлану арқылы жақсы жетістікке жете
-
тінін айтады. 10.3-кесте мен 10.3-қосымшада белгілі бір қиындығы бар
оқушыларға көмектесуде тиімді деп табылған стратегиялардың үлгісі
келтірілген (және 10.4-қосымшаны да қараңыз).
Шотландия зерттеушілері білім беруде ерекше қажеттілігі бар ба
-
лаларға шағын топтарда және жеке-жеке сабақ беруді ұсынады және
осылай оқыту олардың мектептегі жетістігіне көп өзгеріс әкеледі деп
сенеді (Children in Scotland, 2007). Бұл зерттеу балалардың мыналар ту
-
ралы да әңгімелесе алатынын көрсетеді:
иігіліктерді қолжетімді ету (пандус, арнаи�ы лифт немесе баи�ланыс
құралдарын орнату арқылы);
достар ортасы, жолдастық және арнаи�ы жобалар негізіндегі қатар
-
ластардың көмегін паи�далану;
оқушылардың тапсырмаға барынша араласуы мен бағалануына кө
-
мектесетін инновациялық шешімдер, мысалы, мүгедек арбасында
отыратын қатысушыларға доп ои�наи� алуы үшін арбаға күрекше тә
-
різді құрал бекіту.
Қатарластың тюторинг жасауы да білім беруде ерекше қажетті
-
лігі бар балаларға әлеуметтік және академиялық пайда келтіреді. Қа
-
тарластың тюторинг жасауы дегеніміз – бірдей жастағы балалардың
Инклюзив практиканы дамыту
418
Достарыңызбен бөлісу: |