193
«Кошельден» салынған үйде, барлық тұрғын және шаруашылық
бөлмелер бір шаршы пішініндегі қиманың ішінде орналасты. Үйдің
шатыржалы тұрғын бөлігінің ортасынан өтті,
сондықтан негізгі
кіреберісте сәйкессіздік болды. Үйдің тағы бір түрі «кертпе баспа-
на» деп аталды. Ол «Г» әрпінің пішінінде. Мұнда тұрғын бөлігі
шаруашылық бөлігіне бұрыштап жалғасты.
Үйлер тек жоспарлары бойынша емес,
керемет өрнегімен де
ерекшеленді.
Кез келген қоныстардың орталық бөлігінде шіркеу орналасты.
Діни құрылыста шіркеудің үш түрі: сарай шіркеулер, шатырлы
«дөңгелек» ғибадатхана
және
бірнеше қабатты шіркеу
(93-сурет)
болды.
93-сурет
Сарай ғибадатхана, діни бағытта өзгертілген тұрғын үй сәулетіне
негізделген. Орталық кесіндіге шығыс жағынан алтарь, батысынан
тамақтанатын орын, қоғамдық жиындарға арналған аласа құрылыс
және кіреберіс бөлік жатады.
Қызмет жасайтын басты бөлме биіктігімен ерекшеленген
және сәнделген баспен аяқталады. Іші иконастаспен және сурет-
термен безендірілді. Сарай шіркеуге
Онеж ауданындағы Кушерка
194
селосының Вознесен соборын жатқызуға болады. Оның жанында
шатырлы қоңыраухана.
Шатырлы немесе дөңгелек ғибадатхана шатырланған 8 қырлы
қимадан тұрады.
XVIII ғасыр соңы мен XIX ғасыр басында шіркеудің осы екі
түрін де үйлестіретін
жоспарлар пайда болып, бірнеше қабатты
шіркеулер салу кең тарала бастады.
Достарыңызбен бөлісу: