Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету
жүктеу/скачать 6,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Патофизиология учебник (1)
| 146
олардың қабынулары, сезімталдықтың өзгерістері және салданулар пайда болады. Көмірсулары алмасуының бұзылыстары гипергликемия, глюкозурия және гипогликемия түрлерінде байқалады. Гипергликемия қанда қант мөлшерінің жоғары көтерілуі. Оның пайда болу себептеріне қарай: ● ауқаттық; ● эмоциялық; ● гормондық; ● инсулиннің жеткіліксіздігінен болатын - гипергликемиялар деп ажыратады. Ауқаттық гипергликемия тамақпен жеңіл қорытылатын көмірсуларды көп қабылдағанда байқалады. Эмоциялық гипергликемия орталық және симпатикалық жүйке жүйелері қатты қозғанда дамиды. Бұл кезде бауырда гликогеннің ыдырауы күшейіп, көмірсуларының майға айналуы азаяды. Гормондық гипергликемия эндокриндік бездердің қызметтері бұзылғанда байқалады. Үйқы безінің жасушаларының гормоны глюкагон және бүйрек үсті бездерінің милық қабатының гормоны - адреналин бауырда фосфорилазаны әсерлеп, гликогенолизді күшейтеді. Глюкокортикоидтық гормондар глюконеогенезді арттырады жөне гексокиназаны тежейді. Гипофиздің соматотроптық гормоны гликогеннің түзілуін азайтады, гексокиназаның белсенділігін тежейді және бауырда инсулиназа ферментін сергітеді. Бұл келтірілген гормондарды контринсулиндік (инсулинге қарсы) гормондар деп атайды. Гипергликемия инсулин жеткіліксіздігінде қарқынды және тұрақты болады. Инсулиннің жеткіліксіздігі ұйқыбездік (панкреатикалық) және ұйқыбездік емес , салыстырмалы (безден тыс) болуы мүмкін. Бездік инсулиннің жеткіліксіздігі үйқы безінің біріншілік бүлінуінен болады. Ол туа біткен және жүре пайда болған болуы мүмкін. Біріншісі тектік ақаулардың болуынан үйқы безінің β-жасушаларында инсулиннің мүлде түзілмеуі немесе тым аз түзілуінен дамиды. Жүре пайда болған инсулиннің аз түзілуі көптеген себептерден болады. Оларға: ● үйқы безінде өспе өсуі; ● жұқпалар (туберкулез, мерез бактериялары, қызамық, паротит т.с.с. вирустары) мен қабыну кездеріндегі ұйқыбездің бүліністері; ● Лангерганс аралшықтарында қан тамырларының тарылуы (атеросклерозы), тромбозы немесе олардың қатты жиырылуы нәтижелерінде гипоксия дамуы; 147 ● организмде пуриндер алмасуларының бұзылыстарынан аллоксан көп өндірілуі; ● организмде цинк иондарының жетіспеушілігі; ● ұзақ мерзім тым артық қызмет атқарудан β- жасушаларының қалжырауы т.с.с. жатады. жүктеу/скачать 6,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|