Литература:
1.
Фролова П.И. К вопросу об историческом развитии понятия «Функциональная грамотность» в
педагогической теории и практике // Наука о человеке: гуманитарные исследования. 2016. №1
(23).URL:https://cyberleninka.ru/article/n/k-voprosu-ob-istoricheskom-razvitii-ponyatiya-
funktsionalnaya-gramotnost-v-pedagogicheskoy-teorii-i-praktike.
2.
United nations Literacy Decade : education for all; International Plan of Action : implementation of
general Assembly resolution 56/116
3.
По материалам azattyq.org
4.
Э.Г.Азимов, А.Н.Щукин. Новый словарь методических терминов и понятий (теория и
практика обучения языкам)– М., Издательство ИКАР, 2009г.
5.
English course plan. Grade 1. NIS, p.24, 34, 48.
6.
Е.В. Русинова. Тренажёр по чтению. Буквы и звуки. – М., 2008
Габдулахитова А.
Нұра ауданы, Кәрім Мыңбаев атындағы ЖББОМ
ОЙЛАУ МЕН ҮЙРЕНУДІҢ ЖЕТІЛДІРУ ҮЛГІ САБАҒЫНЫҢ БАҒДАРЛАМАСЫ
Оқушылар шындыққа негізделген білім алуды практикалық қолданыс пен концепцияға
негізделген практикалық білімді үйренуге қарсы қойып, оның маңыздылығы туралы ұзақ пікір
таластырды. Шындыққа негізделген білім алуды (үйрену) жақтайтындар негізінен қоғамдағы
көптеген нақты материалдардың бар екеніне және олардың оқушылары өз әлеуметтік ортасына
дұрыс қызмет атқаруға дайындайтындығына сенеді.
Ал, енді практикалық қолданыс пен конпекцияға негізделген практикалық білімді
үйренуді жақтайтындар сын тұрғысының қарап, тек жалаң білім алу жеткіліксіз екендігін
айтады. Олардың ұсынысы ойынша білім сапалы болады, егер ол пайдалы болса және ол
пайдалы бола алады, егер конпекция тұрғысының түсінікті болса және өзінің қолданысын
шығармашылықпен және сын тұрғысынан таба алса. Ешкім де шындыққа негізделген білімнің
пайдалығына күмән келтіре алмайды. Көп адамдар күнделікті сауданы табысты жүргізетіндерін
білуге тиісті.
Алайда, оқушылардың кейбір алатын білімдері оларды өмірге дайындамайды және
қоғамдағы өзгерістер түбегейлі және жиі болып тұратындықтан, ол білімдер оқушыларға
қажетсіз болып қалады.
Бұл даналықтың жиынтығын сүреттеу қиындығын мына дәлелден байқауға болады! Біз
алған 100% білімнің 10-нан 15%-ке дейінгісі ғана 25 жыл бойында қолданысын таба алады. Әр
қарай оқушылар үйренген білімді әрбір адам тез арада жетік біліп алатын дәрежеге жетеді.
Оқушылар ақпараттарды дұрыс мағыналы түрде меңгеру үшін, олар ақпараттарды
мағыналы да, әсерлі түрде қолдана алу үшін сын тұрғысынан қарап, оны сұраптай ала білуге
303
тиіс. Қысқасы, олар білімді алу барысында, ақпараттар ағындарына сын тұрғысынан қарап
үйренулеріне тура келеді. Алайда, оқушылар бірденнен әр нәрсені сын тұрғысынан қарай
бермейді.
Бұл процесс оларды мектеп қабырғасынан бастап ақпараттарды тек түсінуге ғана
үйретпей, сонымен қатар, кейінірек те сын көзімен қарауға жіне өз сынының көрінісін көруге
бағыттайтын бағдарлама болуға тиіс. Бұл процесс дәл осындай айтылған нәтиже білу үшін,
сабақта оқушы мен үйренуді жетілдіру мақсатымен жүйелі түрде өз бетімен жасайтын
бағдарламаны лайықты етіп жасап беруі керек. Ол бағдарлама соншалықты жүйелі және біз
ізділікті жасалынуы керек онда оқушылар түсінігі үшін ешқандай қиыншылықтар болмауы
қажет.
Бұл құрал оқыту мен үйренудің (оқудың) бағдарламасын суреттейді. Бұл бағдарлама
бойынша оқығанда оқушы өзінің байырған білімін жаңа мазмұндағы алған біліммен
ұштастырған, оның әсерлі, жаңалықты оқытудың түрі екендігін және олардың ойлауын қалай
өзгертетіндігін түсінуге мүмкіндік алады. Бұл берілген үлгі (модель) біршама Ваугх пен Естестің
үлгеріміне негізделген және оны әрі қарай Мередит пен Стиль өзгертіп кеңейткен.
Бағдарламаны қолдану. Бұл бағдарламаны таныстырғанда бірнешеден, бағдарламаға
қатысушыларға қысқаша не үйретілінетінің, қандай тәжірибе жасайтындарын және олардан не
талап етілетінін айту қажет. Бағдарламаға қатысушыларға оқуға тапсырма беріледі және жеке
немесе топта әр түрлі тапсырмалар жасайды. Олар қысқа әңгімелерін де оқиды. Осы бағдарлама
бойынша олар екі түрлі деңгейден өтеді. Бірінші деңгейде олар мазмұнға мән беріп үйренулері
керек (үйрене отыра осы процестің ішкі мәніне ене білулеру қажет).
Ал, келесі деңгейде бағдарламаның нұсқау бойынша үйрену, (оқу) процесі қалай өтіп
жатқанын зерде қойып байқап, нұсқауға лайық өзі қалай жұмыс жасап жатқанына мән беру
керек.
Сабақты жоспарлау:
І. Сабақтың алдында:
Сабақтың маңыздылығы неде? Оқушылар не алады? Бұрынғы бар білімін қалай
пайдаланады? Өмірден алған тәжірибесінің әсері? Сабақтың болашақтағы балаға қандай пайдасы
болуы мүмкін?
Сын тұрғысынан ойлау үшін мүмкіндіктер? Ойлауға қандай мүмкіндік жасалды?
Өздігінен ізденуге қандай мүмкіндік жасалды? Білімін ақпаратты жүйелеуге қалай үйретемін?
Сабақтың мақсаты неде? Оқушыға нені білдіру қажет? Алған білімі оның дамуына қандай
пайда берді? Өмірде адамдармен қарыс-қатынаста қолдана ала ма?
Алдын-ала баға беру? (күтілетін нәтижелер), оқушыға алған білімнің деңгейін Қандай
дәлел арқылы білуге болады? Білмегенің қалай жеткіземін? Мүмкіндіктер мен Уақытта жеткізе
аламын ба? Басқа амалдар?
Қолданылатын әдістер? қандай әдіспен олардан топ құрамын? (білім деңгейі? Өз
қалаулары? Өзара үйрету топтары?)
Қажетті құралдар? оқулықтар, ватмандар, текстер, справкалар, памяткалар.
PS RWST мұғалім сабақтан бұрын өз жоспарын мынандай мақсатпен шолып өтсе жақсы болады.
Белсенділік сыни тұрғыдан ойлау процестеру арқылы әр баланы қамтуға жағдай жасау.
ІІ. Сабақты кезіңде (процесс):
Қызығушылықты ояту (мотивация) оқушыларды ой қозғау арқылы сол тақырыпқа әкелу,
осы тақырып туралы бұрынғы білетундіктерін анықтау, соған сүйену жолдарын табу әрі қарай не
болатынына қызықтыру, белсенділіктерін ояту алатын білімін пайдалылығына көздерін жеткізу.
Мағынаны ажырату сатысы (жаңа ақпарат), жаңа мазмұнды ашу жолдары оқушыларды
белсене қатыстыру жолдары. Стратегиялардын жүйелі қолдану арқылы оқушылардың жұмысын
ұйымдастыру (мыс:сауал қоя білу, талдау жасай білу, баяндау және қызу ой тақыларын жасай
білу, қабілеттерін жетілдіру жолдарын беру), оқушықтың басқа ақпараттық көзін ашу, толғаныс
(рефлекс), сабақты үйренгендерін бекіту, қолдану жолдарын беру, жаңадан үйренгенін пайдалана
отырып, білімін жүйелеу, жауап шешімі осыған байланысты жұмыстар беру арқылы түсінік
деңгейін тексеру.
Жаға білімнің маңыздылығына көз жеткізу, сабақты қалай аяқтауды жоспарлау.
304
Бағалау (түрлері), оқушының өзін-өзі бағалау, топтың өзін-өзі бағалау, мұғалімнің бағалауы,
жалпы бағалауы, критериелер арқылы бағалау.
Сабақты аяқтау түрлері, бір пікірге келу, өз пікірін дәлелдеу, үйден жалғастыру.
Достарыңызбен бөлісу: |