Тұжырымжасаңдар Оқушыларға оқулықтағы келесі мәтінді оқуды
тапсырыңыз. Бұл тапсырма жұппен орындалады.
Дәйексөздер (цитата) оқушыларға үлестірмелі кес-
пе қағаз түрінде таратылып беріледі. Оқушылар оны
жұппен талдайды. Одан кейін топпен талдайды. Тал-
дау аяқталған соң «Деректер қаншалықты маңыз-
ды?» деген сұрақ қойыңыз. Оқушылардың жауабын
тыңдаған соң, мысал келтіруін сұраңыз. Оқушыларға
дәйексөздердің ортақ ұқсастығын табуды тапсы-
рыңыз. Әр тапсырманы орындау кезінде белгілі бір
уақыт беріп, оқушыларды уақытты тиімді пайдала-
нуға бейімдеңіз.
Жауаптары. Дәйексөздерде берілген мәліметтер
бойынша көшпелілердің баспанасы туралы ақпарат
алуға болады. Көшпелілер баспанасының құрылы-
сы мен сәулеті шетелдік саяхатшылардың және
зерттеушілердің назарын аударған. Олар киіз үйдің
құрылысы мен сапасы жайында өз еңбектерінде
жазған. Бұдан біз киіз үйдің қайталанбас ерекше
баспана болғанын түсінеміз. Көшпелілердің осын-
дай баспананы ойлап табуы әлемдік өркениеттің да-
муына қосқан үлкен үлесі деп білеміз.
Ойланыңдар Оқушылардың сыни тұрғыда ойлау және шығар-
машылық дағдысын қалыптастыру үшін, «Әлемнің
мәдени жетістіктеріндегі көшпелілер баспанасының
алар орны қандай?» деген тақырып ұсыныңыз. Осы
сұрақ төңірегінде бірнеше тапсырма беріңіз. Олар:
екі сұрақ құрастыру, сурет салу, 50–70 сөз көлемін-
де шағын әңгіме, радиохабарлама немесе жергілікті
басылымға мақала жазу. Оқушылар өздері таңдаған
бір тапсырманы орындайды Оларға тапсырмалар-
ды орындауға қажетті критерийлерді ұсыныңыз.
Бұл тапсырманың жүйелі және нәтижелі болуына өз
септігін тигізеді. Мысалы, жеке көзқарасы, деректер,
дәлелдер, дәйексөздер келтіру, сауаттылық.
Бағалау мүмкіндіктері Сабақ барысындағы оқушылардың белсенділі-
гі мен оқу материалын меңгергенін арнайы кри-
терийлер бойынша анықтауға болады. Оқушылар
"Анықтаңдар", "Тұжырым жасаңдар", "Ойланыңдар"
деген айдармен берілген тапсырмаларды орындау
арқылы тақырып бойынша өз білімдерін көрсетеді.
Олай болса, оқушылар киіз үйдің жабдықталуын
біледі; көшпелілердің қолданбалы өнері туралы
түсіндіреді; киіз үйдің жабдықталуының кем дегенде
екі ерекшелігін анықтайды; дәйексөздердің идеясын
түсіндіреді; дәйексөздердің ортақ идеясын анықтай-
ды; дәйексөздердің кем дегенде екі ұқсастығын
анықтайды. Осы тапсымаларды орындаған оқушы-
лар бағаланады.