Патофизиология пәні, мақсаты мен міндеттері және оларға жету



Pdf көрінісі
бет113/599
Дата12.10.2022
өлшемі6,76 Mb.
#152853
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   599
Байланысты:
Жалпы патфиз

«гипоталамус-алдыңғы 
гипофиз-бҥйрек 
ҥсті 
бездерінің сыртқы қабаты» бірігіп, бір функциялық жҥйеге 
қалыптасуының маңызы ӛте ҥлкен.
Сонымен, стресс дамуы бір жағынан сыртқы ортаның 
ықпалдарына организмнің бейімделу қабілетін кӛтеріп, 
адаптация дамуына әкелсе, екінші жағынан 
кӛптеген 
дерттердің пайда болуына әкеледі. 
Организмнің ішкі тҧрақтылығы 
стресті дамытатын және 


133
оны шектейтін жҥйелердің 
ӛзара тепе-теңдігімен қамтамасыз 
етіледі. 
Стресті-дамытатын жҥйеге: 
● 
симпатикалық-адренергиялық жҥйе; 
● гипоталамус; 
● алдыңғы гипофиз; 
● бҥйрек ҥсті бездерінің сыртқы қабаты т. б. жатады. 
Қолайсыз әсерлерден осы жҥйенің белсенділігі кӛтеріледі. 
Осыған жауап ретінде стресті шектейтін жҥйе әсерленеді
.
Оған: 
● мидағы гамма-аминомай қышқылына (ГАМҚ), серотонинге, 
эндорфиндер мен энкефалиндерге жауап қайтаратын жҥйелер; 
● 
шеткері 
ағзалар 
мен 
тіндерде 
тҥзілетін 
простагландиндер және антиоксиданттық ферменттер жатады 
және олар стресс дамуын азайтады. Бҧл кезде ГАМҚ мида 
тежелу ҥрдістерін кҥшейтеді, серотонин катехоламиндердің 
әсерін 
әлсіретеді, 
эндорфиндер 
мен 
энкефалиндер 
организмде ауыру сезімін азайтады және кӛптеген ішкі 
ағзалардың іс-әрекеттерін қадағалайды. Шеткері тіндерде 
ӛндірілетін простагландиндер тін жасушаларының сыртқы 
қабықтарындағы аденилатциклаза ферментін әсерлеп, жасуша 
ішінде 
цАМФ 
тҥзілуін 
арттырады. 
Антиоксиданттық 
ферменттер 
тін 
жасушаларының 
қабықтарында 
май 
қышқылдарының асқын тотығып кетуінен сақтандырып тҧрады. 
Сайып келгенде, ауыртпалықтар кездерінде стрессті 
шектейтін жҥйенің жҧмылдырылуы нәтижесінде жағымсыз 
әсерлерге организмнің адаптациясы болады. 
Организмнің адаптациясы екі сатыда дамиды: 1-сатысы 
жедел дамитын, ӛткінші, жетілмеген; 2-сатысы біртіндеп 
дамитын, ҧзақ мерзімді, жетілген болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   599




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет