282
Серотонин қабынудың келесі жасушалық медиаторы болып
саналады. Ол адамда тромбоциттерде, ішектің шырышты
қабығының қою боялатын жасушаларында, сонымен қатар мидың
кейбір қҧрылымдарында болады. Жасушалардың бҥлінуі
кезінде серотонин сыртқы ортаға шығып, тамырлардың
ӛткізгіштігін жоғарылатады.
Мес жасушалары мен базофильдерден гепаринде босайды.
Ол қылтамырлардың ішкі қабатында фибриннің қҧрылуына
бӛгет жасайды, қан ҧюын тежеп, гистаминді байланыстырып,
қабынуға қарсы ықпал етеді.
Фагоциттердің
катиондық
нәруыздары
тамыр
қабырғаларының ӛткізгіштігін кӛтереді, зат алмасуды
кҥшейтеді және бактерияларды жоятын әсер етеді.
Цитокиндер макрофагтарда, лимфоциттерде ӛндірілетін
пептидтер қабыну медиаторларына жатады. Қабыну кезінде
макрофагтардың миграциясын тежейтін фактор, макрофагтарды
әсерлендіретін
фактор,
хемотаксистік
фактор,
интерлейкиндер мен интерферондар, әртҥрлі ӛсу факторлары
ӛте маңызды орын алады (пролиферацияны қараңыз).
Кӛптеген организм жасушаларында қабыну дамуында ҥлкен
маңызы
бар
зат
—
простагландиндер.
Олар
жасуша
мембраналарының
фосфолипидтерінен
қҧрылады
(11-
сызбанҧсқа). Кӛрсетілген кестеде простагландиндер мен
лейкотриендердің
тҥзілу
жолдары
келтірілген.
Простагландиндердің
барлықтары
қабыну
медиаторлары
болады,
қан
тамырларын
кенітеді,
жалқық
шығуына
(экссудацияға), хемотаксиске әкеледі, қан ҧю ҥрдістерін
кѐйде қарама-қарсы бағыттарда ӛзгертеді. Олардың әсерлері
(12-сызбанҧсқа) жиналу мӛлшеріне, қабыну сатыларына,
жағдайларына және ӛзге де басқа медиаторлардың қатысуына
байланысты болады.
11- сызбанҧсқа
Достарыңызбен бөлісу: