Жҥрек аритмиялары Жҥрек аритмиялары деп жҥректің қалыпты ырғағының бҧзылыстарын айтады. Кӛптеген жҥрек-қан тамырларының
аурулары
жҥректің
қалыпты
ырғағының
бҧзылыстарымен
қабаттасады.
Жҥрек ырғағының бҧзылыстары ҥш тҥрлі патогенездік
жолдармен дамуы мҥмкін:
●
жҥректе
жҥйкелік
серпіндердің
қалыптасуы
ӛзгерістерінен;
● жҥректің ӛткізгіш жҥйесінде серпіндердің ӛткізілуі
ӛзгерістерінен;
● серпіндердің қалыптасуы мен ӛткізілуінің біріккен
бҧзылыстарынан.
Жҥректе жҥйкелік серпіндердің қалыптасуы онда ӛзіндік
серпін туындату қабілетінен байланысты болады. Оны жҥрек
автоматизмі дейді. Бҧл серпін туындататын жасушалар
«пейсмекер» жасушалар деп аталады. Олар негізінен қуыс
кӛктамырлар мен оң жақ жҥрекше арасында болатын синустық-
жҥрекшелік
торапта
(айқҧлақта)
орналасқан.
Диастола
кезінде бҧл жасушалардың деполяризациясы нәтижесінде
жасушалардан калий иондары аздап шығарылып, оларға
біртіндеп натрий иондарының енуі болады. Бҧл кезеңді шабан
диастолалық деполяризация деп атайды. Ары қарай қозуға
қажетті шекке (шекті қозу потенциалына) жеткен соң серпін
туындататын
жасуша
мембраналарының
натрий
иондарына
ӛткізгіштігі кҥрт кӛтеріледі де, әрекеттік потеңциал
қалыптасады. Осылай жасушаларда жҥйкелік серпін пайда
болады (-сурет).
Серпін туындату қасиеті жҥректің ӛткізгіш жҥйесінің
барлық бӛліктерінде болады. Бірақ синустық-жҥрекщелік
торапқа қарағанда жҥректің ӛткізгіш жҥйесінің тӛменгі
бӛліктерінде бҧл қасиет біртіндеп азая береді. Сонымен
бірге негізгі серпін туындататын синустық-жҥрекшелік
тораптың
қызметі
әлсірегенде,
серпін
жҥрекшелерде,
жҥрекше-қарынша
аралық (атрио-вентрикулалық) торапта,
қарынша
қабырғаларында,
Гис
аяқшаларында,
қарынша
аралықтарында, Пуркиние талшықтарында пайда болуы ықтимал.
512 - сурет.
Синустық-жҥрекшелік торап жасушасындағы
мембраналық потенциалдың ӛздігінен ӛзгеруі.
Синустық-жҥрекшелік торапта пайда болған серпіндерден
дамитын жҥрек ырғағын