Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤


-жатты²у. М±тiннiґ т¼рiн аны³таґдар. М±тiннен сын  есiмнiґ ³олданылуына м±н берiґдер. АЈЈУ



Pdf көрінісі
бет38/111
Дата20.11.2022
өлшемі0,7 Mb.
#159007
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   111
Байланысты:
Қазақ тілі 7сынып

73-жатты²у.
М±тiннiґ т¼рiн аны³таґдар. М±тiннен сын 
есiмнiґ ³олданылуына м±н берiґдер.
АЈЈУ
Кµктемде Жайы³ µґiрiне а³³улар ³ос-³остан ºшып 
келедi. Тал³айраґдаІы кµк шалІынІа киiз ¼й тiккенбiз. 
Сыртта тºрып, сыбызІыныґ ¼нiндей сыґІырлаІан 
а³³улар даусын тыґдадым. Тобымен орман iшiне ³онды.
Таґертеґ ерте оянып, тыс³а шы³тым. ШыІыс жа³ 
³ызыл шапа³ шашып тºр. С¼рлеумен µзенге ³арай 
ж¼гiрдiм. Кеше кешкiсiн ³арма³ ³ºрып кеткенбiз. Кел-
сем, жаІада бiр а³³у ³анатымен су сабалап, ºша алмай 
ж¼р. Јарма³ аяІына кiрiп кетiптi.
Жалма-жан кµйлегiмдi шешiп тастап, а³³удыґ ³асына 
ж¼зiп жеттiм. А³³у су сабалап, сыґсыды. Аузын ашып
айбат шектi. АяІынан ºстадым да, ³арма³ты босаттым. 
Рахмет айт³андай бiр саґ³ еттi де, арІы беттегi жасыл 
³ºра³ iшiнде ³и³у салып, бºны тосып ж¼рген тобы-
на барып ³осылды. Ґзен жаІасын ±нге бµлеп, а³³улар 
аспанІа кµтерiлдi. (
Б.Т¼рлиев.)
74-жатты²у.
М±тiннiґ т¼рлерiн аны³таґдар. М±тiннен сын 
есiмнiґ шырайларына тиiстi сµздердi тауып, оныґ маІыналы³ 
т¼рлерiн ажыратыґдар. 
БАЗАРЛЫЈ
Нºрлан – мектептегi ¼здiк о³ушылардыґ бiрi. Ол, 
±сiресе, футболды сондай жа³сы кµредi. Саба³тан, ¼й 
шаруасынан ³олы босай ³алса болды, футбол алаґына 
ж¼гiредi. Содан болар, ая³ киiмi тез-а³ тозады. Ал оныґ 
iнiсi Јайрат, кiп-кiшкентай болІанымен, тiл алІыш. Апа-
сыныґ сµзiн екi айт³ызбай орындайды.
Бiрде мынадай ³ызы³ болды. Апасы мен кµкесi 
наІашыларыныґ ¼йiне баруІа жолІа жиналды. Їп-¼лкен 
болса да, Нºрлан: «Мен де барайыншы», – деп бiраз 
«³ыґ³ылдап» алды.


58
– Бiз ертеґ-а³ келемiз. СаІан ³андай сыйлы³ ±келейiк, 
Јайрат? –дедi апасы.
Мºны естiген Јайраттыґ ж¼зi жайнап сала бердi.
– МаІан бар Іой, маІан... тозбайтын кiтап ±келiґiз. 
Ґйткенi мен биыл мектепке барамын Іой.
Олардыґ ±ґгiмесiне аралас³ан ±жесi:
– А³ылыґнан айналайын. Ґмiрде тозбайтын тек 
бiлiм Іана. Ал бiлiм н±рiмен сол кiтап ар³ылы сусын-
дайсыґ. Кiтап ±кеп бер, апасы, Јайрат³а, – дедi. 
(
Д. Айманбетова.
)
АЯЗДА
Тиiн онша ³она³жай аґ емес. Ўр³айсысы жеке-жеке, µз 
ºяларында µз беттерiнше µмiр с¼редi. Бiр-бiрiнiґ ¼йiне 
барып, араласу былай тºрсын, егер бiр тиiн бай³амай 
бµтен бiреуiнiґ ºясына кiрiп кеттi ме, б±леге ³алІаны. 
Оны ºядан т¼йгiштеп ³уып шыІады.
К¼ннiґ жылы кезiнде тиiннiґ мiнезi ылІи осылай.
Ал суы³ т¼скен мезгiлде тиiннiґ мiнезi к¼рт µзгередi. 
Олар ³ыс³ы аязда жеке тºрып, суы³³а тµзе алмайтын-
дарын сезедi. Сонды³тан олар топ-топ болып топтасып 
алады. Бºл кезде тиiндерден ас³ан тату-т±ттi топты табу 
³иын. Ја³аІан суы³ т¼ндерде бес-алтыдан бiрiгiп, бiр 
ºяда жатады. Бiр-бiрiне тыІылысып жатып алады да, 
шµп-шаламмен ºяныґ аузын бiтеп тастайды. Сµйтiп, 
³ыстыґ ºза³ аязды т¼ндерiн бей³ам µткiзедi. Сырт-
та алай-т¼лей боран соІып тºрса да, ³а³аІан сары аяз 
болса да тиiндер был³ етпей жата бередi. Мiне, тиiндер 
³ауымыныґ ынтыма³тасты³ ³асиетi осылай.
(
А. Синявский.
)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   111




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет