Негіздері



Pdf көрінісі
бет61/228
Дата21.11.2022
өлшемі8,4 Mb.
#159250
түріОқулық
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   228
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.

1.6.9
Пероксисомалар 
Пероксисомалар (микроденешіктер) 
бір мембраналы вакуольдер
мӛлшері шамамен 0,3 – 1,5 мкм, гранулалық матриксінің ортасында 
нуклеоид орналасқан, бірақ бактериялардың нуклеоидтарына сәйкес 
келмейді. Пероксисомадағы нуклеоидтың құрамында кӛптеген ферменттер 
бар. 
Пероксисомалар 
қарапайымдыларда, 
тӛменгі 
сатыдағы 
саңырауқұлақтарда 
(ашытқылар), 
жоғары 
сатыдағы 
ӛсімдіктердің 
эмбриональді ұлпаларында, жоғары сатыдағы омыртқалы жануарлардың 
бауыр және бүйрек жасушаларында кездеседі. Мысалы, егеуқұйрықтың 
бауыр жасушасында пероксисоманың саны 70 -100 дейін жетеді. 
Пероксисоманың эндоплазмалық тордың мембранасымен байланысы 
тығыз, ол оның кеңіген цистернасының ұшынан түзіліп, іші матрикске 
тығыз 
толтырылуы 
мүмкін. 
Жасыл 
ӛсімдіктерде 
пероксисома 
митохондриялар және пластидтермен тығыз байланыста болады.
Пероксисомаларды алғаш рет бауыр және бүйрек жасушаларынан 
бӛліп алған. Оның құрамынан сутегі асқын тотығының 

2
О
2
)
алмасуына 
қажетті ферменттер (оксидаза, уратоксидаза) және оны ыдырататын 
каталаза ферменті бар екені анықталған. Бауыр жасушасындағы 
пероксисоманың құрамындағы барлық белоктардың 40% каталаза ферменті 


73 
құрайды. Себебі, жасуша үшін сутегі асқын тотығы токсинді әсер кӛрсетеді, 
ал каталаза оны ыдыратып, жасушаны қорғайды. 
1.6.10 Сферосомалар 
Сферосомалар бір мембраналы кӛпіршіктер, ӛсімдіктер жасушасында 
кездеседі. Олар липофильді баяулармен жақсы боялады, сәулені сындыру 
коэффициенті жоғары болғандықтан жарық микроскопында жақсы кӛрінеді. 
Сферосомалар 
эндоплазмалық 
тордың 
элементтерінен 
түзіледі. 
Эндоплазмалық тордағы цистернаның соңғы жағындағы ұшында 
осмиофильді материал жиналады, ол үзіліп шығып, ұсақ кӛпіршік түзеді, 
бірте-бірте ӛсіп диаметрі 100-150 нм жетеді. Сферосома ӛскеннен кейін май 
тамшысына айналады, оның құрамында майдан басқа белоктар және липаза 
ферменті болады. Барлық зерттелген сферосома құрамында осы аталған 
заттар кездескен.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   228




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет