Сандуғаш Отарова

Сандуғаш Отарова
М.Өтемісов 
атындағы 
Батыс 
Қазақстан 
мемлекеттік
университетінің аға оқытушысы
О ҚЫ ТУДАІЫ САБАҚТАСТЫҚ - КҮРДЕЛІЖ ҮЙЕ
Педагогикадағы сабақтастық —
күрделі жүйе. Бұл 
бүгінгі
таңда 
мектеп
мұғалімдері, методист-ғалымдар мен білім беру ісінің жетекшілері алдындағы 
негізгі мэселелердің бірі болып отыр.
Сабақтастық дегеніміз - оқытудың әр түрлі сатысындағы оқушы білімінің 
арасында қажетті байланыстар мен қатынастар орнату, Ал сабақтастықты жүзеге 
асыруда шешуші роль атқаратын — мұгалім. Өйткені, ол тікелей оқыту ісІмен 
айналысушы. Ендеше, сабақтастықты жүзеге асыруда мұғалім эр класта берілетін 
білім мазмұнын, оқушының білім, дағды, шеберліктеріне қойылатын талаптарды 
және оқылатын тақырыптың қайсысы келесі класта қалай жалғасады, қайсысы 
тереңдетуді, мазмұнын кеңейтуді қажет етеді, қайсысы меңгеруге қиындық 
келтіреді деген мэселелерді жақсы білуі қажет. Әрине, ол үшін мұғалімді 
бағдарлама, оқулық, оқу әдістемелік қүралдармеп де жеткілікті қамтамасыз ету 
қажет.
Жэне бұл принцилтің жүзеге асырылуы үшін мына ережелер назарда 
болуға тиіс.
S
Оқу мазмұны мен әдістерінің жүйелілігін сақтау, бастауыш пен 
орта, орта мен жоғары кластардағы оқу мазмұны мен әдістерінің 
бірізділігін қамтамасыз ету;
S
Оку пэні - ғылымның көшірмесі болғандықтан, оқушыға гылымның 
жүйесін көрсетіп, пэнаралық байланысты пайдалану;
S
Бүрын ұғындырған білімді жиі қайталау жэне жетілдіру;
S
Оқушылардың ой білдіру әдістері мен түрлерін бақылау, үнемі 
оларды өз қателерін тауып, таңдауға үйрету;
S
Жаңа білім мен бұрынғы білімді өзара байланыстыру.
Егер бүл ережелерді Я.А.Коменский сөзімен айтсақ, «бүгінгі оқыту -
кешегіні бекітіп, ертеңге жол салу» деген сөз.
Педагогикалық 
эдебиеттерде 
оқытудың 
сабақтастығы 
оқу 
үрдісінде 
алшақтықтың пайда болуынан туындайтынын айтып, мұны екі түрде көрсетеді.
а) Оқушылардың жаңа сатыға өтуіне байланысты;
б) Оқушылардың оқу танымындағы білім мен біліктіліктің жаңаруына
байланысты.
Соңғы уақытқа дейін сабақтастық көбіне окушының жаңа сатыға өтуіне 
байланысты қаралып келеді. Яғни, мектептің бастауыш сатысынан орта сатысына 
өткен оқушының бір мүғалімнен бірнеше пәндер мүғаліміне көшуі елеулі 
қиындықтар туғызады. Жэне әр пэн мұғалімінің өзіне тэн жұмыс жасау әдісі, 
өзіндік стилі бар т.б. Осыған қоса, бүгінгі таңда сабақтастық екінші қырынан 
берілетін базалық білім мазмұнының өзгеруімен де байланысты болып отыр.
Олай болса, біз оқу процесінде қазақ тілі пэнінің бастауыш пен ортаңғы 
буындагы (5-кластағы) сабақтастығын қарастырмакшымыз.
Бастауыш буынның 2-сыныбынан бастап окушы белгілі дэрежеде