В. Н.  Лавриненко.  М.: Культура и спорт, Ю НИТИ

айналды. Будан кешн улттын буюл еюлдерш б1р1кпретш улттын азды- 
К0ПТ1 рухани дун и еа калыптасады. Э. Ренан ез ойын «Улт — бул жан», — 
деп корытады.
Улттын рухани белплерж кептеген ойшылдар ер кырынан, ер тургы­
да атап кереетед!. Француз елеуметтанушысы жене елеуметпк саланын 
психолог! Густав Лебон «ерб!р халык езж ж анатомиялык кабшеп сияк­
ты соншалыктм туракты 1ШК1 сез1м курылысын да менгеред1», — дейдг 
Осы «1ШК1 сез1м курылысынан* халыктын сез!М1, онынойлары, джи сешм!, 
0нер|, сонымен катар онын когамдык ем1рж реттейпн дестурл» мекемелер! 
тарап шыгады. Лебон «халыктын >шк1 сез
1
мЬ> туралы айта отырып, «тек 
сол гана ултты сактайды* деген тужырым жасайды1. Халыктын 1ШК1 
сез!М! — бул онын едет-гурпы, сез!М1, идеялары, ойлау теалдерг Эдет- 
гурыптар булшген кезде, Лебоннын пш рж ш е, улттар да жогалады. Ол 
буган мысал ретшде Ежелп Римд! келт>ред1. Римд1ктер, онын пшршше, 
ете кушт! идеал — муратты устанган кершедг «Бул мурат — Римнж ай- 
бындыгы, улылыгы болатын. Осы идеал бук1Л жандарда абсолютн устемдж 
етп жене ерб1р азамат сол идеал уийн езж ж отбасын, езж ж хал-жаг- 
дайын жене е зш щ еморш курбан етуге дайын болды*. Римнщ куип 
осында ед
1
. Кейш алдынгы катарга молшылдык, азгындык сеюлд! тер
1
с 
ерекеттер, тогышарлык шыкканда улт та елйредт «Варварлар онын как- 
пасынын алдына келгенде улттын 1ШК1 сез1м> елш бпгкен едЬ>2.
«Халыктын 1ШК1 сез1М1», «улттын 1ШК1 сез1м1» сиякты идеяны колда- 
ган жене оны одан ер! дамыткан Вильгельм Вундт болды. Ол халыктын 
1ШК1 сез1М1н тусш у ушш онын тарихын бшу керек деп едш н айтты\ Онын 
пш р ш ш е, этнология, енер, гылым, дж , т1д жене едет-гурып жешндеп 
б ш м кашан да аса пайдалы.
Австриянын елеуметтанушысы жене саясаткер1 Отто Бауэр улттын 
табиги жене медени белплерш ашып керсетп. Ол улт «табиги кауымдас- 
тык» рет1нде «физикалык мурагерл1ктен шыгады, сонын аркасында бала- 
ларга ата-аналарынын касиеттер» бершедо», — деп жазды. Алайда, Бауэр 
онын т ш мен медениетш улттын ен басты ерекш елтнщ белпа деп сана- 
ды. «Ортак шыгу теп медениеттщ ортактыгынсыз ер кезде де тек несши 
калыптастырады жене ешкашан да ултты жасай алмайды*4 — деп корыт- 
ты ол е з ойын.
1Лебон Г.
Психология народов и масс. СПб., 

жүктеу/скачать 14,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: