рышна калыптастырган даралыгы бар бухал жанды когамды, адам жузеге асырсам-ау деген когамдык идеалдарды, сонымен катар тулганын езшдхк когамдык идеалдарды жузеге асыруга жакындатсам деген талпынысынан туындайтын практикалык мхндеттердд камтиды. 56
Когам ом1рш жене ондагы процестердщ непзп мазмунын ашудын 031
ИД 1
К жолым айта келш, П. Л. Лавров тулганын жеке адамгершшк иде- алдарына сейкес ем1рдеп формаларды езгертуге, сонымен катар ол неш прогресс деп санаса сол ушш куресуге кукылы ер| мшдетп екенш атап керсетп. Сондыктан тулга когамдык куштерге зор ыкпал жасайды. Когам нын дамуына кушт! есер еткен тулганы П. Л. Лавров алга шыккан тулга- лардын катары па жаткызады. Мундай тулгалар когамдык кубылыстарга сын кезбен карайды, оларды тузетуге атсалысады. Н. К. Михайловскийдщ пшршше, адамнын адаммен карым-катына- сы секщщ, онын табигатпен карым-катынасынын арасында б|р-б1р1мен жанаспайтын карама-карсы айырмашылык бар. Б|ршил жагдайда б»р жей гана кубылыс деген ой тумауы керек. вйткен! бул кубылыстын алдына койылатын накты максаты бар. Екшгшсшде мундай максат болган емес. Бул езгешелжтер аса манызды болгандыктан адамзат танымынын емф! саласында ер турл! ед1стерд| колдану кажетопн талап етед!. Когамдык кубылыстарды тек субъективтж деп багалауымыз керек. Бул жерде жо гары бакылауды субъективв едйс жузеге асыруы тшс. Н. К. Михайловский елеуметтану баска когамдык гылымдармен бай ланыста болуы керек деп есептейдь Ол когамдык емф фактшерже ед1л карауга болады деген тужырымды устайды. Тулганын елеуметпк байла- ныстарына карап, онын дуниеге кезкарасын аныктауга болатынын жаз-
