186
өзара бірыңғайласады. Мұнда тіпті
бәрі бірдей
деген баян-
дауыштардың үш рет қайталанып келуі енді үш жай сөйлемді
өзара бірыңғай етіп шығарады. Бұл – әдейі қолданыс, стильдік
мақсаты бар құрылым. Сөйлем қаншама көп сөзді болса да,
түсінуге де жеңіл, қабылдауға да әсерлі, өйткені
бәрі бірдей
деген сөздер әуелі бұл тексті үш бөлікке бөледі, ал әр бөлік-
тегі бірыңғай мүшелерді бөліп-бөліп айту (оқу) керек болған-
дықтан, яғни олардың әрқайсысының жеке-жеке бірдей тұл-
ғалануы интонациялық «автономияларға» алып келгендіктен,
бұлар да ойды ауырлатпайды.
Бірыңғай мүшелерді жиі қолдану және оларды жеке-жеке
тұлғалау құбылысына стильдік қызметі жағынан «қайталау»
(«повтор») деп аталатын сөз қолдану амалы жақын келеді. Бір
сөзді бір сөйлем ішінде немесе ең келте микротексте қайталап
келтірудің эмоциялық әсері жоғары болады. Бір сөздің не
тіркестің қайталануы көбінесе бірыңғай мүшелердің не бірың-
ғай сөйлемдердің құрамында келіп, параллель құрылымдар
түзеді. Мысалы: «
Біреу
бай
болса, біреу
кедей
болса, біреу
ауру,
біреу
сау
болса, біреу
есті
болса, біреу
есер
болса, біреудің көңілі
жақсылыққа
мейілді, біреудің
көңілі жаманшылыққа
мейілді
–
бұлар неліктен десе біреу, сіздер айтасыздар: Құдай тағаланың
Жаратқанынан, бұйрығынша болған ісі деп...» Бұл ұзақтау
сөйлемде екі ұдай параллель бар: алғашқысы –
Достарыңызбен бөлісу: