Үлкен  әлеуметтік  түсіндірме сӛздік - М.:. 1999ж, 414-б.  Борисов  А.Б  Еңбек әлеуеті –

63 
6 – кестенің жалғасы 
1 
2 
3 
М.В.Поп
ова 
Еңбек әлеуеті
–
бүгінгі таңда қолда бар және 
болашақта болжанатын елдің, ӛңірдің немесе 
кәсіпорынның еңбек мүмкіндіктері. Еңбек әлеуеті 
еңбекке қабілетті халық саны, оның кәсіби-білім 
деңгейі және басқа да сапалық сипаттармен 
сипатталады.
 
Қаржылық сӛздік
1983 34-б.
 
М.С 
Гиляров 
1)Әрекет әлеуеті
- 
жүйке жасушаларының қозуынан 
пайда болатын мембраналық әлеуеттің жылдам 
ауытқуы.
2) Әлеует – ақпаратты жылдам жіберуді қамтамасыз 
ететін электр сигналы. 
Биологиялық 
энциклопедиялық 
сӛздік. 2-бас., Мәскеу 
- 1989ж.501-б. 
Немов Р. 
С. 
Әрекет әлеуеті – нейрон денесінің мембранасында 
пайда болатын және жүйке жасушасы қозу күйіне 
келуі, жүйке импульстарын түрлендіруге қабілетті 
болуы үшін жеткілікті болатын электрлік әлеует.
Психологиялық 
сӛздік. 2007 жыл, 
Мәскеу «Идел -
Пресс» 235-б. 
А.Сен, 
М.Уль-
Хак
Адами әлеует - бұл мемлекет халқының алуан түрлі 
айқын және жасырын қасиеттерінің интегралды 
формасы, белгілі бір табиғи – экологиялық және 
әлеуметтік 
– 
экономикалық 
жағдайларда 
азаматтарының даму мүмкіндігі мен деңгейін 
кӛрсетеді.
В концепции
(человеческого 
развития ) (Human 
Developmen) 
Нобелевская премия 
(1998 г) 
Н.А. 
Преобра
женская
Тұлға әлеуеті -темперамент, адам мінез – құлқы, оның 
тұлғалық пен шығармашылық мүмкіндіктері, іскерлік 
сапалары, қоршаған адамдармен қарым – қатынас құра 
алуы, сонымен қатар ішкі үйлесімділікке жету әдістері 
туралы білуге мүмкіндік беруші. 
Книга: (Потенциал 
вашей личности) из 
серии Практика 
самопознания 2007год 
с. 188 
Бабикова 
С.О. 
ЖОО – ны газетінің педагогикалық әлеуеті – 
оқырманға 
педагогикалық 
әсер 
етуші 
газет 
мүмкіндіктері мен қабілеттерінің жиынтығы, олар 
ӛзара байланысты және ӛзара шартталған БАҚ үшін 
ерекше жүйелер арқылы іске асып, жоғары даярлық 
деңгейінде оқырманға педагогикалық әсер етеді.
Педагогический 
потеннциал вузовской 
газеты в 
профессиональном 
становлении будущих 
учителей.дисс..к.п.н.Е
.2000.
 
Вьюнова 
Д.С. 
Лидерлік әлеует - бұл алынған коммуникативті – 
ұйымдастырушылық 
тәжірибені 
қалыптан 
тыс 
педагогикалық жағдаяттарды шешуде кәсібилікпен 
орындай алу мүмкіндігі және оқушы ұжымының 
барлық 
мүшелерінің 
үздіксіз 
тұлғалық 
ӛсуін 
қамтамасыз етуші режим 
Развитие лидерского 
потенциала студентов 
в 
воспитательном 
пространстве 
педагогического 
вуза...дисс.к.п.н., 
М.2012 
Сонымен, біз әлеует ұғымының ғылымда жан-жақты зерттелгенін 
байқадық. Мысалға, шығармашылық әлеует, еңбек әлеуеті, адами әлеует, 
тұлғаның әлеуеті, әрекет әлеуеті, тәрбиелік әлеует және біздің зерттеуімізге 
тікелей қатысты лидерлік әлеует. 
Жоғарыдағы айтылған пікірлерді қорыта келе, біз ғалымдардың 
еңбектеріндегі әлеуеттің зерттелінуін тӛмендегі суретте кӛрсеттік (сурет 1). 

64 
Сурет 1 - Ғалымдардың еңбектеріндегі әлеует түрлерінің зерттелінуі 
Лидерлік әлеуеттің даму мәселесін қазіргі кезде зерттеу үшін «тұлғаны» 
«субъектілік феномені» ретінде түсініп, тұтастылықтың ерекше формасы, оған 
«ӛзін әлемге деген ӛмірлік қатынас субъектісі ретінде тануы, заттық қатынас 
субъектісі, қарым – қатынас субъектісі және ӛзіндік сана субъектісі». Ӛзін 
субъект ретінде қайта жаңғырту маңызы, осылай болашақта ӛмір сүру, ӛзінен 
шығып және кері қайта оралу мүмкіндігі. Адамның субъект ретінде қайта 
туылуы және ӛзін солай кӛрсетуі, ӛзіндік құндылығы белсенді цикл түзеді.
Студенттердің лидерлік мүмкіндіктерінің кӛрінуі детерминация, мінез – 
құлық реттілігі (мақсат, мотив, әдіс ӛзара келісілгендігі), сонымен қатар ӛзге 

65 
топ мүшелерімен тиімді ӛзара әрекеттестікте болуы. Белгілі деңгейде бұл топ 
ішінен мүмкін болатын лидер жастарды іріктеуге әсер етеді.
Студенттерде лидерлік әлеует дамуы лидер болу қажеттілігі туындаған 
кезде қалыптасады, олар тұлғаның құндылықты – бағдарларына негізделеді. 
Сәйкесінше, психологиялық білім мазмұны осыған бағытталуы керек. Тек 
интеллектуалды емес, және де қоғамдық іс-әрекетте жетістікке жету ұстанымы 
лидерлік қызметтерді орындау мотивациясын тудырады. Беделге ие болу, 
жауапты шешімдер қабылдау құқығын әріптестерінің қабылдауы – бұл ӛмірдегі 
маңызды жетістік, ол ӛзіндік бағасын кӛтеріп және дербес абырой 
қалыптастырады. 
«Лидерлік әлеует» термині бір қарағанда пайдалы болу үшін ӛте 
субъективті болып кӛрінуі мүмкін. Сӛйтсе де, әлеуеттің жоғары деңгейі 
маңызды рӛл ойнай алады. Корпоративті лидерлік кеңеске сәйкес лидерлік 
әлеуеттің жоғары деңгейі үш құрамдас бӛліктен тұрады: 

жүктеу/скачать 3,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: