294
Халық санағының астарлы сыры үн қатса...
айғақ. Осы себепті әр қилы саяси айла-шарғыларды
қолдану арқылы қазақтардың өсіп-өнуіне жол бер-
мей, біртіндеп
олардың санын қысқартып, жыл өткен
сайын отап отыру саясатына жол берді.
3. Үшіншіден, Ресей отаршылдары қазақ жерін
жаулау арқылы Түркістан өлкесіндегі хандықтарды
1-2 жылда жаулап алып, бодандыққа түсірді. Олар
екі елді (Қазақстан мен Түркістан өлкесін) салысты-
рып, Қазақтардың
үлт т ы қ санасы
жоғары болса,
Түркістандықтардың ұлттық санасы
жоққа тән екенін
көрді. Қазақ жеріне 150 жылдай шабуылдағанда,
қазақ батырлары қарулы қолмен барлық жерде
қарсылық жасап, басқыншылардың бетін қайтарып
отырса, өзбекхандықтары бірінен со ң бірі құлағанда,
не өзбектің, не тәжіктің, не
сарттың бір батыры
да қарсылық көрсете алмауы - олардың ұлттық
санасының жоқтығын танытты. Ресейге ең қауіпті
жау енді елін, жерін сүйген ұлттық санасы жоғары,
еркіндікте өмір кешкен қазақ халқы болып шықты.
Қазақтар үшін Ресейдің ендігі ұстанар саяса-
ты - олардың ұлттық санасын өшіріп,
рухани тамы-
рынан қол үздіру үшін шоқындыру арқылы орыстан-
дырып мәңгүрттендіру арқылы тобырға айналдыру
және жыл өткен сайын санын азайтып, отап отыруға
бағыт алды.
4. Төртіншіден, қазақ халқының оқыған зиялы
ұлдары
1905-1917 жы лдар аралығында Түрік
бірлігін қолдап
Алашорда партиясын құрып, авто-
номия сұрауы - отаршылдарды шоқ басқандай шо
шытты. Осы жылдары Думаның депутаты Марков
қазақтарды Шыңғысхан мен Темірланның ұрпағы
ретінде, американды қтар қызылтерілі үндістерді