Сондай-ақ Қазақстан ономастикасыны ң тарихи-әлеумөттік мәселелері қарастырылады. Кітап қалың оқырман қауымға арналған


Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»



Pdf көрінісі
бет92/214
Дата16.02.2023
өлшемі5,42 Mb.
#168959
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   214
Байланысты:
myrzakhmetov m kazak kalai orystandyryldy

Мекемтас Мырзахметұлы «Қазақ қалай орыстандырылды?»
179
Көлбеу жүйеде сездік жасау қайта халықтар 
достығын нығайта түседі емес пе? Неге бүл салаға 
аяқ бастырмай отыр? Кейінгі кезде тарихтың исі 
мұрнына бармайтын кеудемсоқ, шала сауатты шови- 
нистердің айтып жүргеніндей, түрік халықтары жазу 
таңбаларының көбін орыстардан қабылдаған деген 
пікір де оңып тұрған жоқ. Өйткені түрік тілді халықтар 
орыс жазу таңбасын өз еркімен алған емес. Түркі 
халықтарының б.з.д. ғасырларда ойма жазу деп ата- 
латын өз ата жазуы бар еді. Оны зорлықпен істен 
шығарған арабтар. Ал орыстар болса, ата жазуы 
болмағандықтан, кириллицаны болгарлар арқылы 
Византиядан өз еріктерімен қабылдап, бұл олардың 
өздеріне ыңғайлап қалыптастыру арқылы жасаған 
жасанды жазуы болатын-ды.
Жоғарыда баяндалған жазу таңбаларының ал- 
масып отыруының тарих соқпақтарына саналы ой 
көзімен қарай отырып, енді не амал істеу керек 
деген пікір өзінен-өзі туындайды. Халқымыздың 
қалыптасқан рухани әлемін ала тайдай бүлдірген 
отаршыл саясатты ң рухани тұтқынынан қалай 
құтылмақпыз?
Қазақ халқы этностық тегі, рухы жағынан да бір 
бүтін тұтас монолитті халық бола тұрып, бүгінде 
үш түрлі жазу таңбасын қолдануының себебі қайда 
жатыр? Қазақстан қазақтары кириллицамен, қытай 
қазақтары араб жазу таңбасымен, шет ел қазақтары 
латын жазу таңбасымен жазып, бірін-бірі оқи алмай- 
тын рухани жұтқа ұшыраудамыз. Бір-бірімізді оқи 
алмай, жылдар өткен сайын рухани жағынан бір- 
бірімізден алыстап, рухани қазынамыздан қол үзіп, 
алпауыт империялар саясатының жемтігіне айна-


180
Сана қалай орыстандырылды?
лудамыз. Тарихта бүдан артық рухани қысым мен 
қасіретте қалып, болашақ ұрпағының тағдырына 
қазақтардай алаі-щап отырған халық жоқ шығар. 
Бүгінде аса күрделі әрі шешімі қиын бұралаң 
мәселені сөз етіп, пікір алысқанда, тек қана қазақ 
халқының мүддесі тұрғысынан ғана қарамай, бүкіл 
түркі халықтарының ортақ мүддесі тұрғысынан ой 
жүгіртіп, ақылдасып, асықпай бір ой түйініне келу 
қажеттілікке айналу үстінде. Бүгінде түркі халықтары 
саны жағынан қытай мен үнді халқынан кейінгі 
үшінші орынды иеленуге таяп қалуы да көптеген 
күрделі мәселені күн тәртібіне өткір қойып отыр.
Енді бүгінгі күнгі саяси-әлеуметтік, идеология- 
лық себептерді ескере отырып, түрік халықтарының 
бәріне ортақ, бірақ әр халықтың ұлттық ерекшелігін 
ескеріп отыратын бір ғана 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   214




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет