Экология және өмір қауіпсіздігі


Табиғаттағы тосын жағдайлар, өзін-өзі қорғау тәсілдері



Pdf көрінісі
бет43/100
Дата22.02.2023
өлшемі1,98 Mb.
#169709
түріЛекция
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   100
Байланысты:
экология өмір қауіпсіздігі

Табиғаттағы тосын жағдайлар, өзін-өзі қорғау тәсілдері 
Табиғаттағы 
тосын 
жағдай- 
бұл 
адамның 
қоршаған 
ортамен 
қарым-қатынасы 
нәтижесінде 
және 
оның 
өміріне 
денсаулығы 
мен 
мүлігіне 
қауіп 
төнгенде 
болуы 
мүмкін 
жағдай.Мысалы, ықтимал жарақаттар, өсімдіктер мен хайуанаттардың уымен улану, 
табиғи-ошақтық ауруларға шалдығу, тау ауруы, күн өту және дененің суынуы, улы 
хайуанаттар мен жәндіктердің шағуы, жұқпалы аурулар.Тосын жағдайдың дамуына 
немесе пайда болуына әсер ететін табиғи орта факторлары: температура және ауаның 
ылғалдығы, күн радиациясы, жауын-шашын, атмосфераның барометрлік қысым деңгейі
жел, дауыл. Бұған сондай-ақ жер бедері, су көздері, флора мен фауна, жер магнит өрісінің 
ауытқуы жатады. 
Қорғаныс қызметін қамтамасыз ететін табиғат аясындағы тосын жағдайларды 
адамның қалыпты тіршілігіне ықпал ететін факторлар: киім, авариялық жабдық, дабыл мен 
байланысқа арналған қондырғы, тамақ пен су қоры, авариялық жүзу құралдары, әр
түрлі мақсатқа пайдаланылатын қолда бар заттар.
Тосындылық деңгейі, әдеттегідей, тірі қалу мүмкіндігін белгілейтін өмір уақытының 
факторына ықпал етеді. 
Өзін-өзі құтқару әдістерін білу

Ұзақ уақыт тірі болу негізі - әртүрлі салалардағы нақты 
білім. Қажетті білімнің болмауын күш-жігер де, шыдамдылық та, азық-түліктің артық қоры 
мен авариялық құралдар да құтқара алмайды 
Мысалы, бір қорап сіріңке адамды, егер ол қыста немесе жаңбырда отты қалай 
тұтатуды білмесе, суықта құтқармайды. 
Тасқынға тап болу қауіпі, егер тасқын қауіпі бар учаскеден өту тәртібін білмесе күшейе 
түседі. Алғашқы медициналық жәрдемді дұрыс көрсетпеу зардап шегушінің жағдайын 
қиындата түседі. 
Болашақ авария тұрғысынан әмбебап тақырыптарға әңгіме өткізу аса маңызды: қолда 
бар құралдар көмегімен бақытсыздық белгісін беру, компассыз бағдарлау, жүру кезінде 
бағыт ұстау, елді мекендерді, адамдарды іздеудің жалпы принциптері, ыдыссыз тамақ 


58 
әзірлеу, тұрпайы әдістермен от жағу, ұзақ уақытқа лагерь ұйымдастыру жарақат алған 
кездегі алғашқы көмек, су тосқауылдарына өту және т. б. 
Суға бату

механикалық тұншығудың (асфиксияның) бір түрі. Суға батудың үш 
клиникалык нұсқасын бөліп көрсетуге болады. 
1 - 
нұсқа 
зардап шегушінің тыныс алуының рефлекторлы тоқтауымен және тосын 
суынудан, аяқасты естің шығуынан, құлаққа және евстахи түтігіне суық судың дабыл 
жарғағыш тесігі арқылы кіруінің салдарынан жүрек қызметінің әлсіреуімен сипатталады. 
Осыған байланысты адам тез батады, өкпеге су
 
толып үлгермейді, зардап шегушінің 
терісінің бет жағы ағарады, дене сипағанда суық, бет бейнесі көгереді, үстінгі тыныс алу 
жолдарынан су шығарылғаннан кейін көбік бөлінбейді.
ІІ 

нұсқада 
адам 
суға 
баяу 
батқан 
кезде 
яғни 
судың 
үстіне 
бір 
шығып 
бір 
батқан 
кезде 
(қажыған 
уақытта) 
өкпеге 
судың 
толуымен ерекшеленеді. 
Бұл 
жағдайларда 
тері 
жамылғыларының 
көгеруі, 
мойын 
мен 
аяқ 

қол 
тамырларының 
ісінуі, 
ауыз 
бен 
мұрыннан 
қызғылт 
түстес көбіктің шығуы байқалады. 
ІІІ -
нұсқада 
мастық, мидың шайқалуы, талықсу нәтижесінде зардап шегушінің 
орталық жүйке жүйесінің бұзылуы байқалады. 
Суға батудың бастапқы кезінде дауыс саңлауы қарысып қалады және судың болмашы 
ғана бөлігі өкпеге кетеді. Бұл жағдайдағы цианоз (кілегейлі қабықтардың көгеруі) 
бірқалыпты, жоғарғы тыныс жолдарына ұсақ көбіктер түседі. 
Суға бату механизмін анықтаудың реанимацияны табысты жүргізу үшін үлкен 
маңызы бар. Егер тыныс алу мен жүректің рефлекторлық тоқтауы кезінде ("ақ суға 
батушылар") клиникалық өлім жағдайынан шығару тіпті организм су астында 10 минут 
болған жағдайда да шығаруға болады, ал суға батудың баска түрлерінде ("көк суға 
батушылар") табысты реанимация үшін су астында болу мерзімі 3 -6 минуттан аспауы тиіс. 
Жекелеген жағдайларда қыста суық суға батқан кезде реанимациялық шаралардың табысты 
болуы үшін адамның су астында 20 минутқа дейін болған кезінде де үміт артуға болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   100




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет