Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев
жүктеу/скачать 11,21 Mb. Pdf көрінісі
|
b51b9b89e1b6b84ef8ef8f36547c93bb
- Бұл бет үшін навигация:
- АУЫзЕКІ СөЙЛЕУ
- АУЫРСЫНУ АДАПТАЦИЯСЫ
| АУТОГЕНДІ МАШЫҚТАНДЫРУ
– пациенттерді өзін-өзі сендіруге, бұл- шық еттерін босаңсытуға, зейінінің шоғырлану қасиетін дамытуға, субъект үшін маңызды іс-әрекетті көтеріп, машықтандыруға арналған психоте- рапиялық әдіс. А.м. екі сатысын көр- сетуге болады: 1) релаксацияға үй- рету, ауырлықты, жылылықты, сал- қындықты түйсіндіру, вегетативтік функцияларды басқаруды куәланды- ру. 2) гипноздық күйдің әртүрлі дең- гейлерін жасау (Г.Шульц т.б.). А.м. медицинада, психологиялық-педаго- гикалық қызметте өзін-өзі тәрбиелеу- де өндірістерде тағы басқа жағдайлар- да қолданады. АУЫзЕКІ СөЙЛЕУ – естіп, қабыл- данатын тілдік құралдар арқылы вер- балдық (сөздік) тілдесу. А.с.-ге тән сипат – сөйленген хабарламалардың жекелеген құрамдастары бірінен соң бірі туындайды және қабылданады. А.с-дің туындау процестері бағдар- лану, бір мезгілде жоспарлану (бағдар- ламалану), сөйленіп жүзеге асу және бақылау буындарын қамтиды; бұл орайда, жоспарлау өз кезегінде қатар- лас екі арна бойымен жүзеге асады да, АУРУ АУЫз 61 ауызекі сөйлеудің мазмұндық және мо- торлық-артикуляциялық жақтарына қатысты болады. АУЫРСЫНУ АДАПТАЦИЯСЫ Мыс: теріге ине шаншып, инені қозғалтпай ұзақ ұстаса ауырғаны се- зілмей қалады, ал инені сәл қимыл- датса ауырғанды сезеді. Инені ұзақ уақыт бір қалыпты ұстағанда, ауыр- ғанды қабылдағыш рецептор иненің сол әсерінің күшіне бейімделіп, сез- бей қалады. Ауырсыну түйсігі. Ауыр- сыну биологиялық өте маңызды қор- ғаныс бейімі болып табылады. Сипа- ты мен күші бойынша қиратушы ті- тіркендіргіштердің әсерінен ауыр- сыну организм үшін қауіпті әсерлер жөнінде белгі береді. Адам денесін- де ауырсынуға сезімтал емес және ауырсынуға сезімтал бөлімдер бола- ды. Шамамен, 1 см-ге 100 ауырсыну нүктелері сәйкес келеді. Эксперимент- тік зерттеулер көрсеткендей, ауыр- сыну нүктелерінің таралуы дина- микалық, қозғалғыш сипатта болады. Ауырсыну түйсіктері белгілі бір ті- тіркендіргіштен келетін импульстар- дың қарқындылығы, ұзақтығы мен жиілігінің шамадан тыс артуының нәтижесі болып табылады. Ауырсыну сезгіштігіне аз қозғыштық тән. Ауыр- татын тітіркендіргіштен кейінгі им- пульстар баяу өткізіледі. Ауырсыну импульстарына бейімделу өте баяу жүреді. Ауырсынуды сезіну белгілі бір қанағаттанбағандықпен немесе азап шегумен байланысты. Ауырсынудың орналасқан жері айқынсыз болады. АУЫРСЫНУ – түйсіктің ерекше бір түрі. А. денеге ішкі мүшелерден неме- се сырттан қолайсыз тітіргендіргіш әсер еткенде туындайтын жан құбы- лысының жағдайы. Кісі дені сау ке- зіндегі түйсіктердің осы түрін байқай бермейді. И.М.Сеченов мұндай түй- сіктерді «көмескі түйсік» деп атаған. Органикалық түйсіктердің құрамына енетін адам организімнің жалпы хал-күйінің негізі болып табылатын осынау түйсіктердің профилактикалық маңызы зор. Өйткені ол жаңадан бі- лініп келе жатқан аурудың алғашқы хабаршысы ретінде бұлар организмнің бірқалыпты жұмысының бұзыла бас- тағанын білдіреді. Осындай жағдай- да адамның көңіл күйі кейде күрт нашарлап, дегбірсізденіп, ауруды бол- дырмау шараларын қарастырады. Ерік- жігері күшті, рухани өмірінің мазмұ- ны бай, уақытты үнемі іс-әрекетке то- лы адам тәнге түскен осындай қолай- сыз жағдайларға сыр бермей, шыдам- дылық көрсетеді. А. түйсігінде шеткі жүйке саласы әсіресе ми қабығы ор- талығы басқарып отырады. жүктеу/скачать 11,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|